اخلاق مبتنی بر طبیعت در اندیشه علامه طباطبایی

آیا می توان تقریری از نظریه اخلاقی قانون طبیعی یا اخلاق طبیعت محور را به علامه طباطبایی نسبت داد؟ با مطالعه اندیشه ها و مبانی اخلاقی علامه، به این نتیجه رسیدیم که ایشان از مدافعان تقریر سنتی این نظریه است. علامه ضمن توجه به ظرفیت های طبیعی انسان و اصل هدایت عمومی یا تکوینی، در چهار گام اساسی، نظامی اخلاقی را ترسیم می کند که مبتنی بر طبیعت است. در گام اول، نیازهای طبیعی انسان را تحلیل می کند. در گام دوم، برای برطرف کردن نیازها، مولفه هایی را همچون امیال و استعدادهای درونی انسان یا جهازات تکوینی مشخص می کند و می کوشد زمینه را برای اخلاق مبتنی بر امیال طبیعی و بنیادین انسان فراهم کند. در گام سوم، غایتی برای این امیال مشخص می کند تا همه آن ها در مراتب مختلف، به سوی آن جهت گیری کنند. در گام چهارم، از عاملی سخن می گوید که بر مسیر امیال نظارت می کند و به آن ها در راستای غایت مشخصی جهت می دهد. هدف اصلی این مقاله، تحلیل این دیدگاه علامه است. اطلاعات این مقاله با روش کتابخانه ای جمع آوری شده و داده پردازی آن نیز با روش تحلیلی و استنادی است؛ به این معنا که در مراجعه به اندیشه های علامه، استنادی و در تبیین محتوا توصیفی تحلیلی عمل شده است.