غربالگری جدایه های بومی Azotobacter chroococcum به منظور بررسی تاثیر تلقیح جدایه های انتخابی بر رشد گندم

متعلق به رده گاما-پروتئوباکتری ها و خانواده سودوموناداسه بوده و دارای 7 گونه می باشد. فاقد توان اسپورزایی است ولی معمولا تشکیل کیست می دهد. Azotobacter قادر به تثبیت نیتروژن مولکولی به صورت غیر همزیست می باشد. این باکتری می تواند از طریق مکانیسم های مختلفی از جمله تثبیت نیتروژن، تولید هورمون های گیاهی و توان حل کنندگی فسفات های نامحلول، رشد گیاهان را تحت تاثیر قرار دهد. در این پژوهش از مزارع زیر کشت گندم در استان های آذربایجانشرقی، آذربایجانغربی، کردستان، گلستان، فارس و خراسان نمونه برداری و از نظر وجود Azotobacter chroococcum مورد بررسی قرار گرفتند. توانایی تولید اکسین (ایندول استیک اسید)، سیانید هیدروژن (HCN) و توانایی حل کنندگی فسفات های نامحلول توسط جدایه ها مورد بررسی قرار گرفتند. آزمون گلخانه ای برای بررسی اثرات تلقیح جدایه های بومی ازتوباکتر در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی شامل تیمارهای تلقیحی و نیتروژنی (35 و 70 میلی گرم در کیلوگرم خاک از منبع نیترات آمونیوم) بر رشد گندم اجرا شد. نتایج مراحل نمونه برداری و آزمایشگاهی نشان داد که از تعداد 362 نمونه خاک، تعداد 217 جدایه ازتوباکتر از نمونه های خاک جداسازی و 102 جدایه از آنها برای بررسی های بیشتر انتخاب شدند. همچنین نتایج نشان داد که همه جدایه های مورد تایید، گرم منفی، دارای توان تشکیل کیست و توانایی تولید رنگدانه قهوه ای تا سیاه نامحلول در آب بودند. مقدار اکسین تولیدی توسط جدایه های انتخابی بین صفر تا 4 میکروگرم بر میلی لیتر محیط کشت در 24 ساعت بود. در هیچ یک از جدایه های انتخابی تولید HCN مشاهده نشد. در این جدایه ها توانایی حل کنندگی فسفات های آلی و معدنی نامحلول بر اساس نسبت قطر هاله به کلنی بین صفر تا 3/1 محاسبه شد. بر اساس آزمایشات فوق 37 جدایه برای بررسی های گلخانه ای انتخاب شدند. نتایج آزمون گلخانه ای نشان داد، تلقیح بر وزن خشک اندام هوایی و جذب نیتروژن تاثیر معنی داری داشته است اما در مورد جذب فسفر و پتاسیم تاثیر قابل توجهی مشاهده نشد. بر اساس نتایج آزمون گلخانه ای 11 جدایه برای آزمایشات تکمیلی و مزرعه ای انتخاب شدند.