الگوی تمدنی اسلام در سیره نبوی با تکیه بر آیات قرآن کریم

محمد رسول الله (ص)، تحولاتی اساسی در جامعه عربستان پدید آورد که منجر به شکل گیری فرهنگ و تمدن اسلامی گردید. الگوی تمدنی رسول الله (ص) در گذار از جامعه جاهلی به جامعه ای اسلامی، نمونه ای درخشان در تاریخ بشری است. مهم ترین عناصر در این الگو عبارتند از: الف) تحول درونی انسان که مبتنی بر دو رکن اندیشه و اراده است. تغییر ساختارهای اجتماعی و سیاسی در اندیشه اسلامی، تابعی از تغییر در شالوده روانی انسان است که اساس همه تحولات بشری محسوب می شود. ب) گزینش غایت اصلی: تغییر درونی انسان سازوکاری دارد که از طریق گزینش غایت ها صورت می گیرد. غایت ها و اهداف، نیروی محرکه تاریخ است. این نوشتار به روش توصیفی تحلیلی به بیان الگوی تمدنی اسلام با استفاده از آیات قرآن کریم می پردازد. در این الگو، خدا مهم ترین غایت انسان است که برتر و مطلق است. به همین دلیل، اهداف و آرمان های انسان نیز برتر و بی نهایت بوده، او همواره مسئولیت پذیر، متحول و در حرکتی مستمر خواهد بود. علاوه بر این، رویکرد جامع به توسعه، توانمندی فراگیر و اصل تسامح و تساهل، عناصر تکمیل کننده الگوی تمدنی اسلام اند. در پرتو این اصول، می توان به شاخص های عمده تمدن اسلامی در سیره نبوی، مانند جایگاه انسان در توسعه، تشکیل دولت و تغییر روابط اقتصادی دست یافت.