مقایسه دامنه میزبانی طبیعی و آزمایشگاهی ویروس های پیچیدگی شدید و ایرانی بوته چغندرقند و ویروس پیچیدگی برگ زرد گوجه فرنگی

جدایه ایرانی ویروس پیچیدگی شدید بوته چغندرقند (BSCTV-IR) و ویروس ایرانی پیچیدگی بوته چغندرقند (BCTIV)، به ترتیب از جنس های Curtovirus و Becurtovirus به عنوان عوامل بیماری پیچیدگی بوته چغندرقند از ایران گزارش شده اند. علاوه بر چغندرقند، گوجه فرنگی و فلفل از مهم ترین میزبان های اقتصادی این ویروس ها محسوب می شوند. بیماری پیچیدگی برگ گوجه فرنگی از مهم ترین بیماری های ویروسی گوجه فرنگی می باشد. جدایه ایرانی ویروس پیچیدگی برگ زرد گوجه فرنگی (TYLCV-[Ab])، یک سویه شدید از TYLCV (جنس Begomovirus)، از عوامل اصلی این بیماری در جنوب کشور می باشد. تاکنون تفکیکی بین دامنه میزبانی این ویروس ها انجام نشده است. برای تعیین میزبان های طبیعی این سه ویروس اقدام به نمونه برداری از مزارع چغندرقند، گوجه فرنگی، فلفل، شلغم، اسفناج و فضای سبز استان فارس گردید و برای تعیین میزبان های آزمایشگاهی آنها اقدام به کشت 33 گونه گیاهی که بذر آنها برای تهیه گیاهچه در دسترس بود شد. مایه زنی گیاهچه ها با استفاده از همسانه های عفونت زا سه ویروس انجام شد. جمع بندی نتایج مربوط به مطالعه حاضر و تحقیقات گذشته مشخص نمود که BSCTV-IR دارای دامنه ی میزبانی طبیعی وسیع تری نسبت به BCTIV می باشد. بیشتر میزبان های آزمایشگاهی BSCTV-IR و BCTIV از خانواده های Solanaceae، Brassicaceae،Fabaceae و Amaranthaceae می باشند. TYLCV-[Ab] دامنه میزبانی محدودی دارد و تنها میزبان طبیعی شناسایی شده آن گوجه فرنگی بود. با وجود این مشخص شد که لوبیا قرمز، لادن، اطلسی، تاج خروس، داتوره، تاج ریزی و عروسک پشت پرده میزبان های آزمایشگاهی TYLCV-[Ab] هستندکه تاکنون گزارش نشده بودند.