تجزیه به عامل های صفات مرفولوژیک و فنولوژیک در سویا

به منظور بررسی صفات مرفولوژیک و فنولوژیک موثر و شناخت عوامل مهم تاثیرگذار بر عملکرد سویا، 364 ژنوتیپ سویا در یک طرح آگمنت با سه شاهد و شش بلوک در موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج در سال 1383-1384 مطالعه شدند . در این مطالعه 24 صفت کمی مورد ارزیابی قرار گرفت . از روش تجزیه به مولفه های اصلی برای تعیین تعداد عاملها استفاده شد . نتایج تجزیه به عاملها نشان داد پنج عامل مشترک مجموعا 84/37 درصد از تغییرات داده ها را توجیه می کنند. این عاملها با توجه به صفاتی که شامل می شوند، تحت عنوان خصوصیات فنولوژیکی، عملکرد و اجزای آن ، عامل ارتفاع، خصوصیات مغز بذر یا کیفیت، و عامل قدرت باروری نامگذاری شدند . تجزیه به عاملها تعداد زیادی از متغیرهای همبسته را به تعداد کمتری عامل کاهش داد . در به نژادی صفاتی که در هر عامل حداکثر تغییرات را داشته باید توجه شود، به طور مثال برای اصلاح عامل عملکرد و اجزای آن باید به صفاتی مانند تعداد غلاف در یک بوته، تعداد غلاف در شاخه های فرعی یک بوته، تعداد دانه در یک بوته، وزن یک بوته و وزن دانه یک بوته توجه شود یعنی ژن یا ژنهایی که مثلا تعداد دانه در یک بوته را کنترل می کنند، وزن یک بوته، وزن دانه یک بوته و دیگر صفات وابسته در این عامل را نیز به احتمال خیلی زیاد کنترل می کنند و بنابراین از نتایج این قسمت می توان در به نژادی به ویژه در انتخاب غیر مستقیم استفاده نمود . تجزیه خوشه ایجهت گروه بندی ژنوتیپها کلیه ژنوتیپها را به سه گروه طبقه بندی کرد . به طور کلی نتیجه گیری شد که ارقام قرار گرفته درگروه یک شامل ارقام زودرس و با ارتفاع و عملکرد و اجزای عملکرد پایین، ارقام گروه دوم شامل ارقام متوسط رس و ارقام گروه سوم شامل ارقام دیر رس و با ارتفاع و عملکرد و اجزای عملکرد بالا می باشند.