کمترین کارکرد نقد

کمترین کارکرد نقد ممانعت از جا افتادن خطا و کژی در عرصه دانش یا دروازه بانی علم است. با این حال دیدن برخی خطاهای درشت در آثار بزرگ فقهی و غیر فقهی، تکان دهنده است که در ادامه به آن اشارتی خواهم کرد. در نوشته های انسانی طبیعتا خطاهایی رخ می دهد. گویی این سرشت پژوهش های انسانی است و کمال مختص خداوند است. در ساده ترین سطح، این خطاها گاه زاده ثبت امور خلاف واقع است؛ گاه استناد نادرست است و گاه ادعایی خطا. اصولا نگارش و پژوهش، همراه با خطا کردن است و نوشتاری انسانی فارغ از خطا نیست، جز آن که خدای کسی را عصمت بخشد و مانع خطای او در گفتار و نوشتار گردد. با این همه، می توان از شدت و قوت این خطاها کاست و پژوهش ها را از خطاهای «فاحش» پیراست و آثاری در خور عرصه های علمی عرضه داشت. این کار به سه طریق صورت می گیرد: (1) از سوی خود پژوهشگران، (2) دوستان، و (3) ناقدان حرفه ای.