تاثر عوامل اقتصادی - اجتماعی بر وقوع جرائم خشن: مطالعه موردی قتل عمد

در کل، تخطی از قوانن و مقررات متعارف و مرسوم هر جامعه جرم محسوب میشود. ماهیت و شدت جرائم در جوامع مختلف متفاوت است و از اوضاع فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی آن جامعه تاثر میپذیرد. به جز انگیزه های روانی و ذهنی موثر بر جرائم، سایر انگیزه های اقتصادی - اجتماعی نیز بر وقوع جرائم موثر هستند. البته، جامعه بدون جرم، جامعه ای ایده آل و آرمانی است و امروزه در دنیا کمتر کشوری را میتوان یافت که در آن درجاتی از جرم به وقوع نپیوندد. جرائم را بسته به آثار متفاوت آن در دو گروه جرائم عادی و جرائم خشن تقسبم بندی کرده اند. تبعات منفی جرائم خشن طبعتا از جرائم عادی بیشتر است و زنجیره ای طولانی از رویه های یییامنتی، قضایی و اجرایی را درگیر میسازد. مقاله حاضر تلاشی برای شناسایی تاثر عوامل اقتصادی - اجتماعی بر وقوع جرائم خشن با تاکید بر قتلهای عمد است. در این مقاله، وقوع قتلهای عمد را در سال 1384در سطح استانهای کشور بررسی کرده ایم که از نظر شاخص های اقتصادی - اجتماعی تفاوتهایی معنی دار با یکدیگر دارند. در این راستا عوامل موثر را شامل جمعت، تولد ناخالص داخلی (به مثابه توان اقتصادی)، شاخص بهای مصرفکننده (در قالب جانشین هزینه های زندگی) و نرخ مشارکت اقتصادی برای جمعت بیشتر از ده سال در نظر گرفته و با تحلیل رگرسونی و انجام آزمونهای اقتصادسنجی مربوطه، نتیجه گرفته ایم در استانهایی که جمعیت آنها بیشتر، هزینه های زندگی بالاتر و نرخ مشارکت اقتصادی پایینتر است، تعداد موارد قتل عمد بیشتر است. از طرف دیگر، تولید ناخالص داخلی بدون لحاظ استان تهران بر قتلهای عمد تاثری منفی و معنی دار دارد. بنابراین، بهتر است با فراهم کردن زمینه های اشتغال، کاهش رشد جمعت با سیاستهای تنظم خانواده و برنامه های مشاورهای و نیز افزایش تولید و کاهش هزینه های زندگی و در نهایت، افزایش تولید ناخالص منطقه ای و درآمد سرانه در استانها از تعداد قتلهای عمد کاست.