بکارگیری محصولات سنجنده مدیس باهدف کمک به اجرای باروری ابرها

بررسی مشخصه های فیزیکی ابر با هدف سنجش وقوع بارش به مطالعه امکان اجرای باروری ابر در زمان و مکان مناسب و کاهش خطاهای تصمیم گیری در اجرای عملیات افزایش بارش و در نتیجه کاهش هزینه های اجرای پروژه ها کمک می کند. یکی از بهترین گزینه ها برای دستیابی به خصوصیات فیزیکی و میکروفیزیکی ابرها بویژه در شرایط نبود داده های رادار هواشناسی، استفاده از محصولات و داده های ماهواره های هواشناسی از جمله سنجنده مدیس است. قدرت تفکیک طیفی بالای سنجنده مدیس با 36 باند طیفی و همچنین حساسه های نصب شده مختص مطالعات ابر محقق را در شناسایی انواع ابرها توانمند می نماید که از این میان 26 باند برای اهداف مطالعات مشخصات اتمسفر از قبیل پوشش ابری، نیمرخ جو، مشخصه های هواویزها، آب قابل بارش مجموع و ویژگی های ابر اختصاص دارد. از اساسی ترین مراحل کسب موفقیت در بارورسازی ابرها، تشخیص بموقع و دقیق شرایط و ابر مناسب برای باروری است. در کشورهای توسعه یافته جهان با استفاده از ابزار سنجش از دور مانند ماهواره و بخصوص رادار هواشناسی، همچنین هواپیماهای مجهز به آزمایشگاه فیزیک ابر این کار انجام می گردد (خطیبی، 1390 و شیواجی، 2005). در ایران به دلیل نبود چنین امکاناتی مانند پوشش گسترده رادار هواشناسی و آزمایشگاه هوابرد، ناگزیر باید با انجام برخی روش های ابتکاری، با استفاده از داده های ماهواره ای موجود به این اهداف دست یافت. بنابراین جنبه مجهول و مبهم قضیه، تشخیص موقعیت ابرهای بارانزا از غیر بارانزا در گستره وسیع و متنوع جغرافیایی و در کوتاه ترین زمان می باشد. در سنجش غیر مستقیم یا دور ابر، از مشخصه های فیزیکی ابر برای تشخیص بارش و پیش بینی آن استفاده می شود.پژوهش حاضر در طول ماه فوریه سال 2009 میلادی در استان فارس انجام گردیده است. در این ماه بیشترین پروازهای ماهیانه باروری سال 2009 (13 پرواز در 8 روز عملیات باروری ابر) انجام شده و منطقه فاقد اطلاعات رادار هواشناسی است. برای انجام تحقیق بر روی صحت انجام پروازهای باروری در این بازه زمانی علاوه بر استفاده از داده های سنجنده مدیس شامل محصولات فیزیک و میکروفیزیک ابر اخذ شده از طریق تارنمای سازمان ناسا، از نقشه های هواشناسی مورد نیاز تهیه شده از تارنمای نوا (نقشه های بازتحلیل شده NCEP-NCAR) نیز استفاده گردید. نتیجه کاربردی بدست آمده از این تحقیق نشان می دهد در صورتی که در زمان اجرای پروژه باروری ابرها از محصولات مد 06 استفاده می گردید، می توانست تعداد روزهای اجرای باروری ابر از 8 روز ابری با وضعیت نامشخص از دید وجود شرایط مناسب برای باروری ابرها به 3 روز مفید و بارانی کاهش یافته و از اجرای 6 پرواز باروری ابر بی اثر یا اثر، اجتناب نمود. بنابراین علاوه بر کاهش هزینه ها، امکان افزایش دقت اجرای پروژه و استفاده از فرصتهای باروری در دیگر مناطق کشور فراهم می شد.