ارزیابی جوامع گیاهی با استفاده از شاخص های جدید تنوع تاکسونومیکی (مطالعه موردی: مراتع اطراف استان تهران)

در اغلب مطالعات بوم شناسی جوامع، بررسی تنوع زیستی در سطح گونه ها و به صورت انفرادی درنظر گرفته شده است و به وابستگی گونه ها به سطوح بالاتر درخت تکاملی کم تر توجه شده است. شاخص های جدید تنوع و تمایز تاکسونومیکی با ملاحظه پراکندگی روابط بین گونه ها در سطوح مختلف خویشاوندی نسبت به سایر شاخص های مرسوم تنوع زیستی اطلاعات بیش تری را در سطوح بالاتر از گونه در اختیار بوم شناسان قرار می دهد. در این مطالعه با استفاده از این شاخص ها به بررسی تنوع و تمایز ساختار تاکسونومیکی گونه های گیاهی شش سایت مرتعی واقع در اطراف استان تهران در شش سطح تاکسونومیکی پرداخته شد. نتایج نشان داد که سایت ساوه (8/67=∆ و 3/71=*∆) و سایت سلفچگان (4/61=∆ و 4/64=*∆) به ترتیب بیش ترین و کم ترین میزان شاخص های تمایز و تنوع تاکسونومیکی را به خود اختصاص دادند که نشان دهنده وجود طول مسیر زیاد بین گونه ها در طول درخت فیلوژنی سایت ساوه است. شاخص میانگین تمایز تاکسونومیکی در سلفچگان نشان می دهد خانواده ها و راسته های کم تری به ازای کل گونه ها وجود دارد (2/65 = Δ+). با توجه به نتایج به دست آمده می توان بیان کرد که سایت های سلفچگان، البرز و دماوند نسبت به سایت های ساوه، فیروزکوه و سمنان از گونه زایی نسبی بیش تری برخوردارند و دارای ساختار تکاملی ناهمگنی هستند. به عبارت دیگر در این سایت ها بخش بزرگی از گونه ها به طور نامتعادل در تعداد کمی از خانواده ها تجمع پیدا کرده اند. به طور کلی شاخص های تنوع تاکسونومیکی در کنار سایر شاخص های تنوع گونه ای می تواند جهت ارزیابی کامل تر و جامع تری از تنوع زیستی و فرایندهای موجود در اکوسیستم ها به ویژه آنالیز تنوع گونه ای جوامع مرتعی به کار رود.