منازعه گفتمان های اسلام گرا و سکولار در جنبش انقلابی مصر (2013-2011)؛ بسترها و نتایج

بعد از گذشت 50 سال از گفتمان استبدادی رژیم مبارک مردم توانستند هژمونی گفتمان استبدادی را به چالش بکشند. با سقوط حکومت مبارک، اسلام گرایان اخوان قدرت را به دست گرفتند. یک سال از گفتمان اسلام گرای اخوان نگذشته بود که این گفتمان به علت عدم درک شرایط سیاسی و اقتصادی و به دلیل تاکید بر دانش التقاطی، نداشتن دال برتری همچون رهبری امام خمینی«ره»، نشانه ای چون ولایت فقیه و ناتوانی در کنترل مراکز ساختاری قدرت همانند ارتش و نیروهای امنیتی پیشین، نتوانست در جریان تحولات سیاسی مصر 2012-2013 حاکمیت خود را در عرصه سیاسی مصر حفظ کند و در مواجهه با بحران های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ناکام مانده و به حاشیه رفت. مجموعه این تحولات موجب بی قراری گفتمان حاکم شده و زمینه برای ظهور گفتمان رقیب هر چند از طریق کودتا فراهم گشت. سوال اصلی این است که چه عواملی باعث شد گفتمان اسلام گرای اخوان المسلمین شکست خورده و زمینه برای ظهور گفتمان سکولار فراهم شود. مقاله حاضر با استفاده از نظریه «گفتمان» به دنبال اثبات آزمون این فرضیه است که اخوان المسلمین نتوانست با مفصل بندی دقیق دال ها حول دال مرکزی، گفتمان خود را هژمونیک ساخته و نظام معنایی مطلوب خویش را در ذهنیت جمعی اجتماع تثبیت کند.