کاربرد مدل Mike در شبیه سازی جریان گل آلود در مخازن سدها (مطالعه موردی: مخزن سد سفیدرود)

یکی از عوامل رسوب گذاری مخازن سدها جریان های گل آلود است که با افزایش غلظت رسوبات معلق در رودخانه های ورودی، وارد مخازن سدها شده و ظرفیت آب مخازن و عمر مفید سدها را کاهش می دهند. گشودن دریچه های تحتانی سد روش متداول تخلیه این جریان ها می باشد. در انجام این عملیات اطلاع از نحوه حرکت و زمان رسیدن این جریان ها به بدنه سد در مدیریت بهینه زمان باز و بسته شدن دریچه ها نقش مهمی دارد. در این تحقیق، پیشروی جریان گل آلود در مخزن سد سفیدرود با مدل Mike3 در حالت مش بندی نامنظم شبیه سازی شد. نتایج نشان داد که با شروع سیلاب، اولین زبانه های جریان گل آلود از طریق شاخه شاهرود سریع تر به سد رسیده و زمان باز شدن دریچه ها را تعیین می کند و معیار واسنجی مدل در نظر گرفته شد. بررسی پروفیل غلظت رسوبات معلق در مقاطع عرضی نشان داد که حداکثر غلظت در عمق اتفاق می افتد و با پیشروی به سمت سطح آب کاهش می یابد و غلظت رسوبات در جریان گل آلود ورودی از طریق رودخانه های قزل اوزن و شاهرود به ترتیب kg/m3 11/10 و kg/m3 52/12 می باشد و با رسیدن به سد تا kg/m3 93/3 کاهش می یابد. نتایج پروفیل غلظت رسوبات معلق حاصل از مدل عددی با داده های میدانی در سه مقطع عرضی مقایسه شد و اعتبارسنجی مدل انجام گرفت. مقادیر بالای ضریب تبیین و مقادیر کم تر شاخص های خطا، نشان از توانایی مدل در شبیه سازی جریان گل آلود در مخزن سد سفیدرود دارد.