خلیج فارس و نشانه های تغییر در سیاستها

خلیج فارس در دهه 1990 شاهد بروز دو موج تحولات بوده است، نخستین موج این تحولات پیش از جنگ دوم خلیج فارس آغاز شد و هنوز ادامه دارد. در مقاله حاضر این موضوع مطرح می شود که موج نخست با وجود تمامی تبلیغات و سروصداهایی که به پا کرد نتوانست به تحولات عمیق و بنیادین در سطح خلیج فارس منجر شود و نتیجه عملی آن افزایش چشمگیر حضور و نفوذ آمریکا در منطقه بود، ساختارهای سیاسی و امنیتی منطقه دستخوش دگرگونی اساسی نشد در حالی که دومین موج اگرچه چندان آشکار نیست و بسیار کند پیشرفت می کند ولی در صورت تداوم می تواند در درازمدت به تغییرات بنیادی و به مراتب گسترده تری منجر شود. به طور کلی در مقاله حاضر این فرضیه مطرح می شود که علت اصلی شکست موج نخست آن بوده که رویدادهای نیمه نخست دهه 1990 هیچ گسستی در منطق سیاسی- نظامی حاکم بر ترتیبات موجود منطقه پدید نیاورد در حالی که موج جدید قادر است زمینه های چنین تحولی را ایجاد کند. به عقیده نویسنده مقاله این تحول باید جنبه گفتمانی داشته باشد.