تقیه از نگاه مفسران و فقی هان فریقین

تقیه یکی از تاکتیک های راهبردی انسان در مبارزات و زندگی اجتماعی وی در طول تاریخ بوده است. در متون دینی از جمله در قرآن ، روایات و سیره درباره تقیه، مباحث فراوانی نقل گردیده و ماهیت ، اقسام ، ملاک مشروعیت و راهکارهای آن مورد بررسی قرار گرفته است.
از آن جا که در تاریخ اسلام شیعیان، همواره با حکومت های جائر که به نام اسلام بر مسلمانان حکومت می کرده اند؛ درگیر بوده و به ناچار از تاکتیک تقیه؛ بیشتر از سایر فرقه های اسلامی استفاده کرده اند؛ چنین تصور شده که تقیه اعتقادی ویژه شیعیان بوده و برخی از نویسندگان آگاهانه یا ناآگاهانه از تقیه به عنوان یک وسیله جهت کوبیدن تشیع استفاده کرده اند گویا تقیه ملاکی در قرآن ، حدیث و سیره پیشوایان دینی ندارد؛ در این مقاله سعی شده تبیین گردد که تقیه از حیث ماهیت ، اقسام و ملاک مشروعیت و راهکارهایش یکی از مسائل اتفاقی در بین همه فرقه های اسلامی است؛ و در این زمینه هیچ اختلافی بین آنان وجود ندارد. ضرورت استفاده از تقیه برای یک فرقه دلیل نمی شود که آن را از اعتقادات خاص آن فرقه دانسته و آنان را مورد سرزنش قرار دهیم. اگر جای سرزنش هم باشد در مورد کسانی است که با روش های ظالمانه خود باعث کاربست تقیه شده اند.