بررسی اثر تلقیح میکوریزی و پرایمینگ بذر بر برخی خصوصیات کمی و کیفی عدس (Lens culinaris L.)

به منظور ارزیابی عکس العمل عدس به پرایمینگ بذر (بدون پرایمینگ بذر، هیدروپرایمینگ، 100 پی پی ام اسید جیبرلیک، 100 پی پی ام اسید سالیسیلیک، 100 پی پی ام اسید جیبرلیک + 100 پی پی ام اسید سالیسیلیک) و تلقیح میکوریزایی خاک (عدم تلقیح به عنوان شاهد، تلقیح با گلوموس اینترارادیسز و تلقیح با گلوموس موسه )، آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه گنبد کاووس در سال 93-1392 به اجرا درآمد. صفت های مورد اندازه گیری شامل؛ طول ریشه، تعداد گره تثبیت کننده نیتروژن، غلظت فسفر اندام هوایی، غلظت فسفر دانه، جذب فسفر دانه، جذب فسفر اندام هوایی، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک بودند. تجزیه واریانس داده ها نشان داد که تیمارهای مختلف تلقیح میکوریزی، پرایمینگ و اثر متقابل آن ها تاثیر معنی داری بر صفات مورد مطالعه نظیر طول ریشه، تعداد گره های تثبیت کننده نیتروژن، غلظت فسفر اندام هوایی، غلظت فسفر دانه، میزان جذب فسفر اندام هوایی، میزان جذب فسفر دانه، عملکرد زیستی و عملکرد دانه داشتند. در این مطالعه بیشترین طول ریشه (5/39 سانتی متر)، تعداد گره تثبیت کننده نیتروژن (114)، جذب فسفر اندام هوایی (1/12 کیلوگرم در هکتار) در کاربرد توام تلقیح با گلوموس اینترارادیسز + 100 پی پی ام جیبرلین بدست آمد. درحالی که بیشترین غلظت فسفر اندام هوایی (24/0 درصد) و جذب فسفر دانه (8/22 کیلوگرم در هکتار) در کاربرد توام میکوریزای گلوموس موسه و هیدروپرایمینگ مشاهده شد. پرایمینگ هورمونی با اسید سالیسیلیک نسبت به شاهد و سایر تیمارهای پرایمینگ هورمونی سبب افزایش معنی داری در عملکرد دانه ای و بیولوژیک شد. هیدروپرایمینگ در سه سطح کود زیستی اثر مثبت معنی داری بر عملکرد دانه داشت که با اسید سالیسیلیک غیر معنی دار ولی با سایر تیمارهای پرایمینگ اختلاف معنی داری داشت.