پهنه بندی خطر زمین لغزش منطقه صوفیان با استفاده از مدلAHP در محیط GIS

وقوع حرکات توده ای دارای ساز و کار پیچیده ای است و عوامل و متغیرهای زیادی در وقوع آن می توانند نقش داشته باشند. در این مقاله فراوانی و پراکنش زمین لغزش های بزرگ صوفیان از توابع استان آذربایجان شرقی مورد بررسی قرار گرفته است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی عوامل موثر در زمین لغزش های منطقه با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و تهیه نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش در این منطقه می باشد. برای این منظور شش عامل مهم زمین لغزش که شامل: 1- سنگ شناسی، 2- شیب دامنه، 3- فاصله از گسل، 4- طبقات ارتفاعی، 5- فاصله از چشمه و 6- کاربری اراضی به عنوان عوامل مهم و موثر در وقوع زمین لغزش های این منطقه تشخیص داده شده است. هر یک از عوامل به صورت لایه های اطلاعاتی، وارد محیط GIS گردید و وزن هر کدام از آنها با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی مشخص شد. در نهایت با تلفیق لایه های اطلاعاتی در محیط GIS نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش در 5 گروه بسیار پر خطر ، پر خطر، با خطر متوسط، کم خطر و بسیارکم خطر تهیه گرده است. نتایج نشان می دهد بیشترین مساحت منطقه در گروه بسیارکم خطر و پایدار (43%) قرار دارد و گروه کم خطر 22%، با خطر متوسط17%، پر خطر 9% و گروه بسیار پر خطر 9% از مساحت منطقه مورد مطالعه را به خود نسبت داده است و از بین متغیرهای یاد شده در ناپایداری دامنه ها سنگ شناسی و شیب دامنه و فاصله از گسل بیشترین اثر را به ترتیب در حرکات دامنه ای این منطقه بر عهده دارند.