تبیین علل غلبه سیاست ورزی بر دین محوری بنی عباس در امر حج و زیارت

پیشی گرفتن اهداف سیاسی بر علایق و آرمان های دینی در امر حج و زیارت توسط خلفای عباسی موضوع مقاله حاضر است. این امر در حالی است که جد این خاندان یعنی عباس بن عبدالمطلب و فرزندانش، به دلیل جایگاه خود در حج، یعنی منصب سقایت، دارای نقشی مهم در برگزاری این فریضه دینی معرفی می شوند؛ و بنی عباس در رقابت با کسانی که مشروعیت را از آن خود می دانستند، چون علویان و دیگران، می توانستند از این واقعیت بهره برداری کنند و نکردند. در حالی که در بهره برداری از مسئله وراثت در امانت بیش تر کوشیدند.
این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی چرایی این امر را مورد بررسی قرار می دهد . در این پژوهش مشخص می گردد که وجود موانع نظری و واقعیاتی که گاه ریشه در مهم ترین متون دینی مسلمین چون قرآن کریم داشته و گاه به سوابق عباس و خاندان او مرتبط هستند؛ علل اصلی این کم توجهی عامدانه به جایگاه عباس در حج و عدم مشروعیت طلبی از آن هستند؛ و چنانکه خواهیم گفت، آنان شیوه بهره گیری از حج و زیارت را نیز تغییر دادند.