شناسایی الگوهای پیوند از دور موثر بر بارش حوضه کارون

الگوهای پیوند از دور جزء سازندگان کلان اقلیم در مقیاس های منطقه ای و جهانی هستند. شناخت الگوهای پیوند از دور موثر بر بارش حوضه آبی کارون بزرگ؛ هدف این پژوهش است. بدین منظور داده های بارش فصلی ایستگاه های موجود در حوضه طی دوره آماری (1956 2012) و 12 الگوی پیوند از دور بررسی شده اند. روش انجام کار تحلیل داده ها با تکنیک های آماری همبستگی و تحلیل مولفه های اصلی است. جایگاه نخست در این حوضه با 7/49 درصد بارش در فصل زمستان، فصل پاییز با 9/34 درصد در جایگاه دوم و فصل بهار با 9/14 درصد در جایگاه سوم قرار دارد. نتایج بررسی ها نشان می دهد که بارش های پاییزه بیشتر از الگوهای نوسانات جنوبی NINO4، NINO1+2،NINO3.4 و SOI تاثیر می پذیرند. مقادیر منفی ضریب همبستگی بین بارش فصل پاییز و شاخص SOI و واریانس تبیینی بیش از 77 درصد این شاخص نشانگر آن است که میزان بارش های پاییزه تحت تاثیر النینو قرار دارند. تحلیل بارش های زمستانه و بهاره نیز بیانگر تاثیر شاخص الگوی اسکاندیناوی در فاز مثبت (SCAN+) بر بارش ها در این دو فصل است. این شاخص به دلیل استقرار در محدوده جغرافیایی اقلیمی سامانه هایی مانند پرفشار دریای سیاه، جبهه قطبی و بادهای غربی تا 68 درصد از تغییرات فصل سرد سال را تبیین می کند. بارش های تابستانه حوضه عمدتا تابع عوامل محلی هستند و پدیده های پیوند از دور در آن موثر نیستند.