سلفی گری افراطی در قفقاز شمالی؛ با تاکید بر مولفه های تاریخی، فرهنگی و سیاسی

سلفی گری به مثابه پدیده ای به نسبت جدید ، نقشی کنشگر و فزاینده در ابعاد مختلف اسلام در فدراسیون روسیه و به ویژه قفقاز شمالی یافته است.
عینیت یافتن تکاپوهای سلفی های افراطی در اقدامات شبه نظامیان جدایی طلب چه در قالب امارت القاعده ای و چه ولایت داعشی قفقاز در عین تلاش سلفی های میانه رو برای گشودن بیش ازپیش عرصه تحرک علنی و رسمی در فضای مذهبی جمهوری های قفقاز شمالی و شواهد موجود مبنی بر تبدیل شدن سلفی گری به روبه توسعه ترین گرایش اسلامی در قفقاز شمالی، اهمیت ویژه ای از منظرهای گوناگون به این پدیده بخشیده است.
پدیده ای که با توجه به پویایی های درونی منطقه، تداوم ناامنی در قفقاز شمالی و عدم کامیابی دولت روسیه در تحقق سیاست اعلامی خود مبنی بر ریشه کنی جریان های جدایی طلب و افراط گرا در این منطقه، به منزله مساله ای جدی در ابعاد ملی در روسیه ظاهر شده است. در شرایط حاضر دیگر تردیدی درباره گره خوردگی سلفی گری افراطی در قفقاز شمالی با حامیان افراط گرایی سلفی در سطح منطقه ای و بین المللی وجود ندارد.
این نوشتار با کاربست روش توصیفی تحلیلی این پرسش را مورد تبیین و تحلیل قرار می دهد که «مولفه های تاریخی، فرهنگی و سیاسی برآمدن و گسترش سلفی گری در قفقاز شمالی چه مواردی هستند؟».در پاسخ به پرسش فوق مجموعه ای از مولفه های تاریخی، فرهنگی و سیاسی قفقاز شمالی شامل پیشینه و مشخصه های سیاسی و مبارزاتی اسلام در منطقه، تضعیف نهاد اسلام در دوره شوروی، فضای پساشوروی و تحول نقش های کنشگران مذهبی، رد اسلام طریقتی توسط سلفی ها، فقدان سیاست منسجم و هماهنگ در قبال سلفی گری در قفقاز شمالی، رقابت های غیرسازنده علمای مسلمان روسیه، رقابت های غیرسازنده قومی در منطقه، پیامدهای جنگ های چچن، کشتار علما و متفکران اسلام سنتی و ایران زدایی در قفقاز شمالی به منزله فرضیه این نوشتار معرفی شده و مورد بررسی قرار می گیرند