بررسی پایداری گاوداری های کوچک مقیاس روستایی استان زنجان

در ایران بیش از 4/96 درصد کل گاوداری ها (شامل بیش از 7/68 درصد گاو و گوساله) کمتر از 20 راس دام دارند، که بیش از دوسوم شیر و بخش عمده پروتئین حیوانی را تولید می کنند. همچنین، سهم عظیمی از منابع آب و زمین و نیروی کار در خدمت این بخش تولید است. به رغم این سهم بزرگ، پژوهش های علمی به این بخش کمتر پرداخته اند. پرسش اصلی این است که آیا نظام سنتی تولید در گاوداری های روستایی بازدهی مناسبی دارند آیا با توجه به تحول های اقتصادی و سیاستی، قادر به بقا و تداوم فعالیت هستند؟ در این تحقیق، با توجه به نبود تعریف مشخص از گاوداری روستایی در آغاز ساختار نماینده گاوداری روستایی تعریف شد. بر این پایه، گاوداری نماینده به طور میانگین یک گله 05/6 راسی در گستره 16/201 مترمربعی است. با برآورد قیمت اجتماعی نهاده ها و محصولات، شاخص های نسبت هزینه منابع داخلی، DRC، نسبت هزینه به منفعت اجتماعی، SCB و سودآوری خالص اجتماعی، NSP، به ترتیب برابر با 85/1، 086/1 و 19.425.790- ریال در سال محاسبه شد که گویای نبود مزیت نسبی این نظام تولیدی است. تجزیه وتحلیل نتایج نشان داد کوچک مقیاس بودن این فعالیت ها، خود موجب استفاده بیش ازحد از نهاده های غیرقابل مبادله به ازای هر واحد دام می شود و تولید اندک هر واحد دام به ازای نهاده های مورداستفاده نیز از دلایل اصلی نبود مزیت نسبی این نظام تولیدی در استان زنجان هستند.