بررسی روند تغییرات کیفی و سطح ایستابی آب های زیرزمینی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه

کیفیت آب های زیرزمینی، تاثیر مستقیم بر زندگی جوامع بشری دارد و پایش کیفیت این منابع از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف این پژوهش بررسی روند تغییرات کیفی و سطح ایستابی آب های زیرزمینی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه است که میزان مناسب بودن صرف این منابع برای مصارف کشاورزی و شرب با استفاده از نمودارهای ویلکوکس و شولر، در دو دشت تسوج و شیرامین، بررسی شد. کلاس غالب آب زیرزمینی در دو دشت به ترتیب، برای مصارف کشاورزی، با نمودار ویلکوکس، C3S1 و C2S4و برای مصارف شرب، با نمودار شولر، «خوب» و «نامطبوع» طبقه بندی شد. بررسی میانگین پارامترهای EC، PH، SO4، TH، TDS، Mg، Ca و Cl در بازه زمانی سال های 1382 1393 نشان داد که کیفیت آب در هر دو دشت، در گذر زمان کاهش یافته است. میانگین همبستگی روند تغییرات مکانی سطح ایستابی و Ec، در دشت، 37/0- محاسبه شد که نشان دهنده افزایش شوری با کاهش سطح آب آبخوان است. سطح ایستابی آبخوان تسوج، به طور متوسط، سالانه 18 سانتی متر و حجم آن، 27/1 میلیارد مترمکعب کاهش داشته است؛ اما آبخوان دشت شیرامین سالانه 1 سانتی متر افزایش سطح و 006/0 مترمکعب افزایش حجم داشته است. نتایج نشان داد که با کاهش کیفیت منابع آبی، میزان برداشت سالیانه از آبخوان ها، کاهش می یابد. این یافته را می توان ناشی از نامناسب بودن آب ها برای مصارف گوناگون مانند کشاورزی دانست. با توجه به نتایج، انجام طرح های مختلف برای کنترل شوری و اجرای سیستم های مناسب زهکشی در اراضی کشاورزی، برای حفظ میزان تولیدات کشاورزی، پیشنهاد می شود.