بررسی تاثیر تغییرات اقلیمی بر تغییرات رواناب سطحی (مطالعه موردی: حوضه آبریز دریاچه ارومیه)

تغییرات اقلیمی مهم ترین معضل کره زمین در سده حاضر است. بنابراین ارزیابی و پیش بینی این تغییرات در آینده به دلیل آثار سوء آن بر منابع آبی و همچنین تاثیرات زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. ازاین رو در پژوهش حاضر، تاثیر تغییرات اقلیمی بر تغییرات رواناب سطحی حوضه آبریز دریاچه ارومیه تحت سناریوهای A1B، A2 و B1 با کاربست مدل گردش عمومی HadCM3 و مدل مفهومی بارش- رواناب IHACRES در سه دوره زمانی مختلف (2030-2011، 2065-2046 و 2099-2080) از طریق مدل ریزمقیاس گردانی آماری LARS-WG بررسی شد. نتایج ارزیابی داده های مشاهداتی و شبیه سازی شده توسط مدل ریزمقیاس گردانی LARS-WG با استفاده از شاخص های آماریو خطاسنجی مختلف بیانگر آن است که اختلاف معناداری بین مقادیر شبیه سازی شده و مشاهداتی آنها با خطای بحرانی 05/0 وجود ندارد. نتایج حاصل از مدل اقلیمی نشان می دهد که متوسط دمای حوضه در دوره های آتی بین 55/0 تا 15/3 درجه سلسیوس افزایش؛ و میزان بارش، 94/11 درصد کاهش خواهد یافت. تحلیل عملکرد مدل بارش- رواناب IHACRES نیز حاکی از دقت خوب و مناسب این مدل در شبیه سازی تغییرات رواناب در حوضه مورد بررسی است. نتایج بررسی تغییرات رواناب سطحی نیز نشان می دهد که متوسط رواناب سالانه بلندمدت در دهه های 2020، 2050 و 2080 نسبت به دوره پایه به ترتیب 4/5، 35/22 و 4/65 درصد کاهش می یابد. براساس نتایج سناریوهای مختلف، حوضه آبریز دریاچه ارومیه در دوره های آتی با مشکل کاهش رواناب سطحی، کاهش بارندگی و افزایش دما روبه رو خواهد بود.