بررسی عملکرد و اجزای عملکرد دانه ذرت با استفاده از روش های آماری توصیفی و چند متغیره

به منظور شناسایی و اصلاح صفات مهم و تاثیرگذار روی عملکرد دانه ذرت، در سال اول (1391) تعداد 10 لاین مادری S7 با والد پدری MO17 تلاقی داده شد. در سال دوم (1392) 10 لاین والدینی به همراه 11 هیبرید F1 آنها در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقاتی ماهیدشت کرمانشاه بررسی شدند. صفات اندازه گیری شده شامل قطرساقه، ارتفاع بوته و بلال، سطح برگ، تعداد دانه در ردیف بلال، تعداد ردیف دانه در بلال، درصد رطوبت، وزن 500 دانه، وزن دانه در پنج بلال، درصد چوب بلال، عمق دانه و وزن خالص بودند. نتایج تجزیه آماری نشان داد مقدار میانگین و نما در 13 صفت مورد بررسی در لاین ها به علت ضعف ناشی از خودگشنی خیلی کم و در هیبریدها زیاد و متنوع بودند. تجزیه هم‏بستگی نشان داد؛ تعداد 36 هم‏بستگی در سطح 1 درصد و 15 هم‏بستگی در سطح 5 درصد معنی دار بودند. تجزیه رگرسیون چند متغیره نشان داد از شش صفت باقی مانده در مدل، صفات تعداد ردیف دانه و تعداد دانه در ردیف بیشترین اثر مستقیم را با عملکرد دانه به ترتیب با 362/0 و 242/0 داشتند. بیشترین اثر کل نیز به صفات تعداد ردیف دانه، ارتفاع بوته، تعداد دانه در ردیف و وزن هزار دانه به ترتیب با 807/0، 736/0، 677/0 و 644/0 تعلق گرفت. انجام تجزیه کلاستر ژنوتیپ ها به چهار کلاستر مختلف و جدا از هم تقسیم نمود و لاین‏های 1، 7، 5، 8، 9، 3 و 6 و هیبریدهای 13، 16، 20، 17، 18 و 21 به دو گروه هتروتیک دور از هم تعلق گرفتند.