اثر تنش خشکی بر پارامترهای فیزیولوژیکی و تجمع اسید های آمینه در کلزا

این تحقیق، به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر پارامترهای فیزیولوژیکی و تجمع اسید‏های آمینه در دو رقم کلزا (SLM046 و Cooper به ترتیب متحمل و حساس به خشکی) و در دو مرحله از فاز رویشی (مرحله ساقه‏رفتن و گل‏دهی) انجام شد. سطوح آبیاری شامل 80 میلی‏متر تبخیر از تشتک تبخیر (شاهد) و قطع آبیاری در مرحله ساقه‏رفتن و گل‏دهی بود. نتایج نشان داد که در شرایط تنش آبی، عملکرد دانه، هدایت روزنه‏ای، کلروفیل a و b، محتوای کاروتنوئید و پروتئین محلول، در برگ هر دو رقم، به طور معنی‏داری کاهش یافته است. فعالیت آنزیم‏های آنتی‏اکسیدان (کاتالاز، پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز) در شرایط تنش در مرحله ساقه‏رفتن افزایش یافته، اما فعالیت آنزیم‏های پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز در شرایط تنش در مرحله گل‏دهی کاهش یافته است. اسید‏های آمینه تریپتوفان، سرین، گلوتامین و آلفا-آمینو بوتریک اسید، فراوانی بالایی از محتوای کلی اسید‏های آمینه را در مرحله ساقه‏رفتن داشتند، هم چنین اسید‏های آمینه گلوتامین، ایزولوسین، سرین و هیستیدین در مرحله گل‏دهی بالاترین مقدار از مجموع اسید‏های آمینه را به خود اختصاص دادند. افزایش محتوای بیشتر اسید‏های آمینه در پاسخ به تنش خشکی در مرحله گل‏دهی مشاهده شد. تجمع معنی‏دار اسید‏های آمینه آسپاراتیک اسید، آسپاراژین، گلوتامین، لیزین، سیستئین، تریپتوفان و فنیل‏آلانین تحت شرایط تنش در مرحله ساقه‏رفتن و تجمع اسید‏های آمینه گلوتامین، گلایسین، تیروزین، متیونین، فنیل‏آلانین و ایزولوسین تحت تنش در مرحله گل‏دهی در ژنوتیپ متحمل SLM046 می‏باشد، در حالی‏که هیچ تجمع معنی‏داری از اسید‏های آمینه در ژنوتیپ حساس Cooper تحت تنش مشاهده نشد. بنابراین می‏توان نتیجه گرفت که تجمع اسید‏های آمینه آزاد ارتباط نزدیکی با تحمل به خشکی ژنوتیپ‏های متحمل دارند.