ارزیابی روابط صفات مورفولوژیک با عملکرد زیره سبز (Cuminum cyminum L.) در شرایط رطوبتی تحت تنش و بدون تنش

به منظور ارزیابی روابط صفات مورفولوژیک موثر بر عملکرد دانه گیاه دارویی زیره سبز، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو تکرار طی دو سال زراعی (89 و 90) در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنر کرماناجرا گردید. در این مطالعه فاکتور اصلی شامل دو رژیم آبیاری متفاوت و فاکتور فرعی 49 اکوتیپ متعلق به 9 جمعیت
جمع آوری شده از استان های مختلف بود. تایج تجزیه رگرسیون چندگانه خطی به روشگام به گام نشان داد که در شرایط تنش صفات تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در چتر و وزن هزار دانه بیشترین عوامل موثر بر عملکرد دانه بودند که 80% از تغییرات عملکرد بین اکوتیپ ها را توجیه می کنند و در شرایط نرمال رطوبتی 77% تغییرات عملکرد از طریق صفات تعداد چتر در بوته، تعداد شاخه فرعی و تعداد دانه در چتر تبیین گردید. به منظور شناسایی اثرات مستقیم و غیرمستقیم صفات بر عملکرد دانه تجزیه علیت بر پایه متغیر های وارد شده به مرحله نهایی رگرسیون صورت گرفت و صفت تعداد چتر در بوته-که مهم ترین جز عملکرد دانه به شمار می رود- و به دلیل اثر مستقیم بالا بر عملکرد در هر دو شرایط، معیاری مناسب برای بررسی توان تولید ژنوتیپ های زیره سبز تعیین گردید که در برنامه های به نژادی برای بهبود عملکرد دانه و تولید ژنوتیپ های پر محصول باید مورد توجه قرار گیرد.