نقشه یابی ارتباطی صفات زراعی در توتون های شرقی (Nicotiana tabacum L.)

توتون (Nicotiana tabacum L.) یکی از محصولات با ارزش کشاورزی و صنعتی است. مطالعه اکثر صفات مهم در توتون، به دلیل ماهیت کمی، کنترل چندژنی و تاثیرپذیری از عوامل محیطی دشوار است. در میان روش های مختلف مطالعه صفات کمی، نقشه یابی ارتباطی به واسطه استفاده از اطلاعات فنوتیپی و نشانگرهای مولکولی DNA، از جمله کاراترین روش ها برای این منظور است. در این تحقیق، ارزیابی فنوتیپی 100 ژنوتیپ توتون شرقی در قالب طرح لاتیس ساده 10 × 10 با دو تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات توتون ارومیه انجام گرفت. صفات مختلف زراعی شامل ارتفاع بوته (PH)، قطر ساقه (SD)، تعداد روز تا 50 درصد گل دهی (D50F)، تعداد برگ (LN)، طول برگ (LL)، عرض برگ (LW)، عملکرد برگ تر در کرت (FLYP) و عملکرد برگ خشک در کرت (DLYP) اندازه گیری شدند. انگشت نگاری 90 ژنوتیپ از 100 ژنوتیپ با استفاده از 26 جفت آغازگر ریز ماهواره انجام گرفت. بررسی ساختار جمعیت ژرم پلاسم های مورد مطالعه با استفاده از نرم افزار Structure آن ها را به سه زیر مجموعه تقسیم کرد. فقدان تعادل پیوستگی ژنی و تجزیه ارتباط بین نشان گر و صفات مورد مطالعه با استفاده از نرم افزار TASSEL 2.1 انجام شد. نتایج مربوط به شاخص های فقدان تعادل پیوستگی ژنی نشان داد که ارزش r2 بین 00001/0 الی 267/0 با میانگین R2 برابر با 027/0 و همچنین مقدار D بین 0065/0 الی 1 با میانگین 242/0 بوده است. با استفاده از مکان یابی ارتباطی بر اساس مدل GLM و MLM به ترتیب 16 و 10 نشان گر شناسایی گردید که ارتباط معنی دار با عوامل کنترل کننده صفات زراعی داشتند. در این مطالعه نشان گر PT30159 با صفات تعداد برگ، ارتفاع بوته و تعداد روز تا 50 درصد گلدهی و نشانگر PT30046 با صفات طول برگ و قطر ساقه و نشانگر PT30292 با صفات قطر ساقه و تعداد روز تا 50 درصد گلدهی پیوستگی داشته و هم مکان بودند. وجود نشانگرهای هم مکان در به نژادی گیاهی موثر می باشد.