طبقه بندی گونه سفالینه های لعاب دار قرن 2 تا 4 ه.ق کشف شده از شهر تاریخی بلقیس (اسفراین کهن)

شهر باستانی اسفراین که در منابع نوشتاری به شهر «بلقیس» موسوم است، از شهرهای مهم و باشکوه ایران دوران اسلامی در ناحیه فرهنگی شمال شرقی ایران است که آثار قرون اولیه اسلامی در آن جای دارد. این مقاله با معرفی یکی از مهم ترین شاخصه های مواد فرهنگی در باستان شناسی، یعنی سفال با تکیه بر نقش، پس از تبیین و طبقه بندی سفال های این محوطه فرهنگی و مقایسه آن با سایر سفال های کشف شده در فاصله زمانی قرن دوم تا چهارم هجری، وجود کوره سفال پزی، سه پایه های سفالی و توپی های کوره را دال بر مرکزیت شهر بلقیس در میان صدها رشته آبادی منطبق بر متون کهن می داند که مجموعه این دلایل، وارداتی نبودن سفال ها را در هر یک از این مناطق ثابت می کند. نتیجه مهم دیگری که از وحدت مشهود در نقوش سفالینه های محوطه های مذکور استنباط می شود، باور هنرمندان و اعتقاد خالقان هنر به تفکرات یکتاپرستی است، لذا این وحدت عمل در حقیقت تبیین گر وحدت فکر و باور توحید است که از دل و جان هنرمندان برمی آید و در نقوش تجلی می یابد.