بررسی فصلی میزان سرمی کلسیم، فسفر و آلکالین فسفاتاز در گاوهای شیری کشتار شده در کشتارگاه تبریز

شناخت هر چه بیشتر بیماری های متابولیک و جلوگیری از هر گونه کاهش تولید در دامپروری مفید می باشد. یکی از مهم ترین بیماری های متابولیک، مشکلات مربوط به کمبود کلسیم و فسفر در دام ها به خصوص دام های پرتولید می باشد که از عوارض آن می توان به بیماری های استئومالاسی، ریکتز، تب شیر و هموگلوبینوری پس از زایمان و اختلالات تولید مثلی اشاره نمود. این مطالعه در گاوهای شیری دورگ غیر آبستن صورت پذیرفت. در این بررسی، در اواسط هر فصل، طی مراجعات روزانه به کشتارگاه، خونگیری توسط لوله های ونوجکت انجام و پس از انتقال به آزمایشگاه و تهیه سرم، مقادیر Ca، P و ALP سرم ها به روش اسپکتروفتومتری اندازه گیری گردید. در هر فصل 100 نمونه و کلا 400 نمونه مورد مطالعه گرفت. میانگین سرمی Ca، P و ALP در فصل بهار به ترتیب mg/dl 02/0± 83/8، mg/dl 07/0± 88/3، Iu/lit 8/0 ± 4/163، در فصل تابستان به ترتیب mg/dl 03/0±05/9، mg/dl 01/0± 19/4 ،Iu/lit 2/1 ± 7/240، درفصل پائیز به ترتیب mg/dl 07/0±03/9، mg/dl 02/0± 33/5 ، Iu/lit 3/2± 06/185 و در فصل زمستان به ترتیب mg/dl 09/0± 33/9، mg/dl 08/0± 74/5، Iu/lit 4/7 ± 03/230 به دست آمد. با توجه به مقادیر نرمال کلسیم، فسفر و آلکالین فسفاتاز در گاو، در فصل بهار 3/6% موارد کمبود کلسیم و در 83% موارد کمبود فسفر، در فصل تابستان در 80% موارد کمبود تحت بالینی فسفر و در فصل پائیز در 3/7% موارد کمبود Ca و در فصل زمستان در 45/9% موارد کمبود Ca و در 36/7% موارد افزایش ALP مشاهده گردید. به نظر می رسد کاهش معنی دار میزان Ca و P در فصل بهار و میزان P در فصل تابستان (01/0p<) ، می تواند به دلیل استفاده از علوفه سبز با کاروتن بالا باشد که در میزان جذب ویتامین D تداخل می کند و کاهش میزان Ca در فصول پائیز و زمستان می تواند به دلیل هوای سرد و استفاده از غذای دستی و عدم نورگیری کافی باشد. افزایش میزان ALP با کمبود Ca نیز در فصل زمستان همخوانی دارد. همچنین در این مطالعه کاهش مقادیر سرمی کلسیم و فسفر در سنین 5-4 سال نسبت به سایر سنین معنی دار بود (01/0p<) که می تواند به دلیل افزایش تولید در این محدوده زمانی باشد.