شناسایی طرح واره های ناسازگار اولیه براساس پرسشنامه یانگ در دختران دبیرستانی شهر قم

طرح واره یک الگوی شناختی و هیجانی است که می تواند رفتارهای فردی را به سمت خاصی سوق دهد. این مطالعه با هدف بررسی مشکلات روانی ویژگی های شخصیتی در دختران دانش آموز شهر قم انجام گرفت.
این مطالعه به روش تحلیلی - مقطعی بر روی 151 دانش آموز دختر دبیرستان های شهر قم در سه رشته علوم ریاضی، انسانی و تجربی در سال تحصیلی 1390-1391 انجام شد. نمونه گیری در دو مرحله: ابتدا نمونه گیری خوشه ای، سپس نمونه گیری طبقه بندی شده با تخصیص متناسب در هرخوشه صورت گرفت. شرکت کنندگان به پرسشنامه 75 سوالی «طرح واره های ناسازگار اولیه یانگ» پاسخ دادند. داده ها با استفاده از آزمون کروسکال والیس، ضریب همبستگی اسپیرمن و آماره لاندا تحلیل شدند.
میانگین سنی دانش آموزان برابر با 5/1±15 سال بود. طرح واره های معیارهای سرسختانه (در بعد گوش به زنگی بیش از حد و بازداری)، شکست و وابستگی (در بعد عملکرد مختل) و نقص/شرم (در بعد طرد و بریدگی) به ترتیب بیشترین میانگین را داشتند. میانگین نمره هیچ یک از سازه ها برحسب سه گروه تحصیلی با هم تفاوت معنی داری نداشت. اما همبستگی بین سازه ها در گروه های تحصیلی از نظر آماری معنی دار بود (05/0>p).
در این مطالعه از بین 4 طرح واره ای که بیشترین میانگین را داشتند، دو طرح واره متعلق به حوزه عملکرد مختل بود. باتوجه به اینکه این طرح واره با رفتار والدین در دوران کودکی شکل می گیرد، لذا یکی از راهکارها می تواند آموزش والدین در جهت پرورش اعتماد به نفس فرزندان و عدم مراقبت بیش از حد از آنان باشد.