اثرات سهمیه بندی آب آبیاری بر الگوی کشت و سود ناخالص زارعین در منطقه آمل

در دهه های اخیر افزایش فشارهای جمعیتی، بهبود سطح زندگی و تقاضای در حال افزایش برای کیفیت محیط زیست، دولت ها را بر آن داشته تا برای مدیریت کارآمد منابع آب، راهکارهای بهتری ارائه کنند. از آن جا که بخش کشاورزی بزرگترین مصرفکننده آب می باشد، لذا ارائه شیوه های مدیریت منابع آب و تدوین سیاست های صحیح در این بخش لازم و ضروری به نظر میرسد. در مطالعه حاضر، تحلیل اقتصادی اثرات سهمیه بندی آب آبیاری بر الگوی کشت و سود ناخالص زارعین شهرستان آمل با استفاده از مدل برنامه ریزی ریاضی اثباتی مورد بررسی قرارگرفته است. این مدل با استفاده از داده های سال زراعی 92-1391 و برای مناطقی از شهرستان که دارای کشاورزی آبی می‏باشند (دشت سر، مرانده، رئیس آباد واسکو محله) ساخته شد. جهت دستیابی به نتایج کاربردی، ابتدا تابع تولید با کشش های جانشینی ثابت و سپس تابع هزینه درجه دوم در مدل برنامه ریزی ریاضی اثباتی گنجانده شد. نتایج نشان داد که اعمال سیاست سهمیهبندی آب آبیاری منجر به کاهش سطح زیرکشت اغلب محصولات منتخب زراعی در مناطق با کشاورزی آبی شهرستان آمل میشود، اما محصول کلزا در مناطق دشت سر، مرانده و رئیس‏آباد و محصول شبدر در منطقه اسکو محله نسبت به دیگر محصولات الگوی کشت، بیشترین کاهش سطح زیرکشت و به عبارتی بیشترین حساسیت را به همراه دارند. همچنین، نتایج حاصل از اعمال سهمیه بندی آب آبیاری افزایش سطح زیرکشت محصولات با صرفه اقتصادی بالا مانند برنج و نیاز آبی پایین مانند ذرت علوفه ای را در الگوی کلیه مناطق با کشاورزی آبی در شهرستان آمل نشان داد.