مقایسه ترکیب های شیمیائی اسانس برگ های درخت .(Poir) Spach Pterocarya fraxinifolia در مراحل مختلف فنولوژی در منطقه گیلان

جنس «لرگ» (Pterocarya Kunth) متعلق به خانواده گردو (Juglandaceae)، دارای گونه های درختی متعددی است که تاکنون بالغ بر 15 گونه از این جنس در جهان و تنها یک گونه از ایران گزارش شده است. در این تحقیق ترکیب های شیمیائی اسانس برگ های درخت «لرگ» ((Poir) Spach Pterocarya fraxinifolia ( در مراحل مختلف فنولوژی مورد بررسی قرار گرفته است. برگ های این گیاه در سه مرحله مختلف رویشی در بهار و تابستان سال 1392 از گستره رویشگاه های طبیعی (واقع در گیلان)، جمع آوری و در شرایط آزمایشگاه خشک شدند و به روش تقطیر و استخراج با بخار همزمان با حلال آلی (SDE) اسانس گیری شدند. برای شناسائی ترکیب های تشکیل دهنده اسانس از دستگاه های گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل شده به طیف سنج جرمی (GC/MS) استفاده شد. راندمان اسانس برگ ها در اردیبهشت، تیر و شهریورماه به ترتیب 2/0 درصد، 18/0 درصد و 2/0 درصد وزنی/وزنی بدست آمد. تعداد 10 ترکیب شیمیائی در اسانس برگ های اردیبهشت ماه، 35 ترکیب در اسانس برگ های تیرماه و 22 ترکیب در اسانس برگ های شهریورماه گیاه لرگ شناسائی شدند. اجزای اصلی اسانس برگ های اردیبهشت ماه شامل: 3، 7-گوئیدین (32/27 درصد)، ویریدیفلورن (58/21 درصد)، آلفا-کورکومین (44/8 درصد)، ویریدیفلورول (22/7 درصد) و زینجی برن (37/5 درصد) بودند. بیشترین ترکیب های تشکیل دهنده اسانس برگ های تیرماه شامل: آلفا-کورکومین (44/16 درصد)، ویریدیفلورن (95/11 درصد)، زینجی برن (44/9 درصد)، فیتول (16/9 درصد)، هگزا دکانوئیک اسید (92/5 درصد)، ویریدیفلورول (51/5 درصد) و 3، 7-گوئیدین (84/4 درصد) بودند. افزون براین عمده ترکیب های شیمیائی اسانس برگ های شهریورماه شامل: ویریدیفلورن (29/26 درصد)، ترانس-کاریوفیلن (63/12 درصد)، 2-نورپینین (97/8 درصد)، ویریدیفلورول (78/8 درصد)، اسپاتولنول (82/7 درصد) و زینجی برن (65/6 درصد) بودند. بخش عمده ترکیب های تشکیل دهنده اسانس برگ های اردیبهشت ماه، سسکوئی ترپن های اکسیژن دار بودند. درحالی که بیشترین قسمت اصلی ترکیب های شیمیائی اسانس برگ های تیرماه، مربوط به سسکوئی ترپن های هیدروکربنی بود.