تاثیر مقادیر مختلف کود نیتروژنه و زمان برداشت بر کمیت و کیفیت اسانس و میزان فنل کل در گیاه دارویی Satureja hortensis L. در استان کرمان

در این مطالعه تاثیر مقادیر مختلف کود ازت و ساعات مختلف برداشت بر کمیت و کیفیت اسانس و میزان فنل کل در گیاه دارویی مرزه (Satureja hortensis L.) مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل درقالب بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار و اثر چهار سطح کود نیتروژن (0، 50، 100 و150 کیلوگرم در هکتار) و در ساعات مختلف برداشت (6 ، 12 و 18) انجام شد. اسانس گیاه توسط دستگاه کلونجر (تقطیر با آب) با تعیین درصد اسانس، استخراج و سپس ترکیب های تشکیل دهنده اسانس توسط دستگاه GC-MS مورد تجزیه قرار گرفتند. برای اندازه گیری میزان فنل کل از روش فولین – سیکالتو و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات ازروش آنالیز واریانس دو طرفه و نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج نشان داد که میزان کود در افزایش یا کاهش اسانس و سپس فنل کل در گیاه تاثیر دارد (05/0P<) اما درترکیبات اسانس تاثیر قابل ملاحظه ای ندارد. با افزایش کود نیتروژن به میزان 50 تا 100 کیلوگرم در هکتار باعث افزایش مقدار اسانس و فنل کل شده در حالی که با افزایش بیشتر کود از میزان اسانس و فنل کل کاسته می شود. همچنین ساعت برداشت در میزان اسانس و فنل جذب شده نیز تاثیر دارد (05/0P<). به طوری که میزان فنل در برداشت صبحگاهی بیشتر از ظهر و عصر است و میزان اسانس در برداشت ساعات آخر روز بیشتر است. بنابراین به منظور دستیابی به بیشترین مقدار اسانس و فنل کل در گیاه مرزه بهتر است این گیاه در شرایطی با میزان کود نیتروژن بین 50 تا 100 کیلوگرم در هکتار کاشت و برداشت شود.