بررسی نقش مدیریت بحران در کاهش آسیب‎پذیری خرده‎نظام‎های اجتماعی جنگ ایران و عراق

هدف این مقاله بررسی نقش مدیریت بحران در کاهش آسیب‎پذیری خرده‎نظام‎های اجتماعی جنگ ایران و عراق می‎باشد. بدین منظور سعی شده است با تاکید بر نظریه‎ی پارسونز، آسیب‎پذیری خرده‎نظام‎های (زیستی، شخصیتی، اجتماعی و فرهنگی) در ابعاد زمانی بحران مورد بررسی قرار گیرد. با توجه به این‎که از زمان شروع جنگ ایران و عراق بیش از سه دهه می‎گذرد، روش این تحقیق اسنادی- کتابخانه‎ای می‎باشد. یافته های تحقیق نشان می‎دهد که در جنگ نظام زیستی آسیب زیادی دید و باعث شد تا بیش‎تر اهداف برنامه‎ی اول توسعه که توسط خرده‎نظام زیستی تدوین شده بودند، با ناکامی روبرو گردند، اما مدیریت بحران با کنترل قیمت نفت در جنگ ثابت کرد اقتصاد ایران از آنچه انتظار آن می‎رفت، انعطاف‎پذیرتر است. خرده‎نظام شخصیتی هرچند آسیب‏های زیادی را متحمل شد، اما مدیریت جنگ امام خمینی(ره)، الگوی منحصر به فردی از مدیریت بحران‎های سیاسی را نشان می‎دهد. خرده‎نظام اجتماعی نیز در آغاز جنگ با روی کار آمدن منافقین و گروهک‎ها آسیب زیادی دید، اما مدیریت بحران امام خمینی(قدس سره) با تاکید بر انسجام و وحدت درونی سبب از بین رفتن اختلافات شد؛ و عاقبت، خرده‎نظام فرهنگی نیز تحت تاثیر جنگ توانست مفاهیم ارزشی نظیر ایثار، مقاومت و دفاع را احیا کند و در سطح جامعه گسترش دهد.