تدوین و ارائه برنامه مدیریت زمین لغزش در دو سناریوی عادی و بحرانی در آبخیز زیارت استان گلستان

خطرات طبیعی عامل بروز خسارات و تلفات بسیاری در کشور هستند که با شناسایی مناطق مستعد وقوع آن ها، می توان آسیب پذیری احتمالی را تا حد زیادی کاهش داد. پهنه بندی خطر و خسارت زمین لغزش از اقدامات اولیه در کاهش خسارات جانی و مالی احتمالی و مدیریت خطر است. در این پژوهش، پهنه بندی خطر زمین لغزش با مدل آماری دو متغیره تراکم سطح، وزن دهی شده با تحلیل سلسله مراتبی به منظور تعیین مناطق خطر زمین لغزش برای مدیریت خطر و خسارت در آبخیز زیارت گرگان مورد ارزیابی قرار گرفت. نقشه خسارت با ترکیب نقشه های شدت خطر، فراوانی عناصر در معرض خطر و درجه آسیب پذیری عناصر براساس معادله عمومی ریسک تهیه شد و برنامه مدیریت زمین لغزش در دو سناریوی عادی و بحرانی با استفاده از روش تصمیم گیری چند معیاره تدوین شد. نتایج نشان داد، 45/27 درصد از سطح حوضه مورد پژوهش در کلاس خطر زیاد و 37/4 درصد در کلاس خطر خیلی زیاد قرار دارد. همچنین 86/7 درصد از سطح حوضه در کلاس خسارت زیاد و 69/25 درصد در کلاس خسارت خیلی زیاد قرار می گیرد. کل خسارت اقتصادی برآورد شده در آبخیز زیارت حدود 25/2 میلیارد ریال می باشد، که با اعمال برنامه مدیریتی در سناریوی عادی 2/3 درصد از سطح حوضه نیاز به استراتژی اجتناب از خطر و 8/50 درصد آن (در مناطق جنگلی و مرتعی) نیاز به اقدامات کنترلی دارد. نهایتا در سناریوی بحرانی برای قسمت میانی و نزدیک خروجی حوضه با تراکم فعالیت انسانی بالا، 3/44 درصد از سطح حوضه به اجتناب از خطر و 29 درصد به اقدامات کنترلی نیاز دارد.