مرزبندی ساحت های تربیتی: چرایی و چگونگی و ارائه مدلی تحلیلی

«ساحت»های تربیتی در ادبیات امروز علم تربیت موضوع فراگیری است که زمینه مطالعات دقیقتری را در ابعاد مختلف تربیتی انسان فراهم میآورد. به رغم اهمیت این قلمرو علمی از یکسو و طرح ساحتهای مختلف تربیت انسان از سوی دیگر، معیار مرزبندی ساحتها کمتر مورد توجه قرار گرفته است و همین امر موجب شده است که تقسیمات رایج در مطالعات ساحتی تعلیم و تربیت از چند اشکال جدی – دست کم از نگاه تربیتی دینی - رنج ببرد. تقسیمات رایج، عمدتا با تکیه بر نگاه های «تک جانبه»، «سکولار»، «انسان مدارانه»، «قسیم نگر» و با نوعی «تشتت»، از پنج مشکل «محدود نگری»، «محتواگریزی»، «تربیت گریزی»، «مقسم گریزی»، و «وحدت گریزی» برخوردار است.
این پژوهش در صدد است با مطالعه انسان در سه جهت «هستیشناسی»، «انسان شناسی»، و «تربیتی»، و با تکیه بر مفاهیم دینی معیاری برای تعیین ساحتهای مشخص و مرزبندی آنها ارائه دهد بگونهای که از اشکالات فوق رها باشد. در این پژوهش معیار دوازدهگانه «جایگاه انسان در جهان»، «فلسفه تربیت»، «هدف تربیت»، «کمال و نقطه اوج»، «ویژگی های انسان»، «اضلاع سه گانه بینشی، گرایشی و کنشی»، «ابعاد وجودی انسان»، «نیازهای انسان»، «ضعف های انسان»، «توانائی های انسان»، «ارتباط های انسان»، «باید های تربیتی» مورد بررسی قرار گرفته است.