بررسی ترکیبات و خصوصیات شیمیایی عصاره گیاه گل گندم روی رده سلولی سرطان کولون و آنالیز بیان ژن های آپوپتوزی

گیاه گل گندم (Centaurea cyanus) یکی از گیاهان بومی ایران است که از نظر طب سنتی دارای اهمیت است. هدف از این پژوهش، بررسی ترکیبات شیمیایی موجود در عصاره گیاه گل گندم، اثرات آنتی اکسیدانی، ضدباکتریایی، ضدسرطانی و آنالیز بیان ژن های آپوپتوزی است.
در این مطالعه تجربی که از خرداد تا دی 1395 در دانشگاه آزاد آسلامی واحد ورامین انجام گرفت، ابتدا ترکیبات شیمایی عصاره گیاه گل گندم توسط روش گاز کروماتوگرافی متصل به طیف نگار جرمی مورد بررسی قرار گرفت. عصاره جهت بررسی اثرات ضدباکتریایی روی باکتری های استافیلوکوکوس اورئوس، استرپتوکوکوس پایوژنز، سودوموناس آئروژینوزا و کلبسیلا پنومونیه با روش کمترین غلظت مهارکنندگی مورد مطالعه قرار گرفت. همچنین اثرات آنتی اکسیدانی آن با روش احیای رادیکال آزاد و اثرات ضدسرطانی آن با روش رنگ سنجی بررسی شد. در نهایت میزان بیان ژن های آپوپتوز Bax و Bcl2 با روش Real-time PCR مورد بررسی قرار گرفت.
آنالیز ترکیبات شیمیایی عصاره تعداد 19 ترکیب را نشان داد که بیشترین آن مربوط به n- هگزادکانوییک اسید و لینولییک اسید بودند. عصاره بیشترین تاثیر را روی باکتری های استافیلوکوکوس اورئوس و سودوموناس آئروژینوزا داشت. همچنین، که عصاره مورد مطالعه دارای اثر آنتی اکسیدانی 50% برابر با mg/ml07/0±109/0 بود. علاوه بر آن، عصاره دارای سمیت سلولی 50% معادل با 45/0±04/26 بود. نتایج Real-time PCR افزایش بیان ژن Bax 54/0±63/2 (05/0P<) وکاهش بیان Bcl2 به میزان 72/0±38/0 (05/0P<) شد.
با توجه به نتایج به نظر می رسد که عصاره گل گندم دارای اثرات چشمگیر ضدمیکروبی و ضدسرطانی می باشد و بنابراین می تواند به عنوان یکی از گیاهان بومی کشورمان پتانسیل استفاده در صنایع دارویی را داشته باشد.