زیبایی شناسی خویشتن خواه نقش سرشت مشترک زیستی در داوری زیبایی

زیبایی و چگونگی ادراک آن؛ در این مقاله با رویکرد روانی زیستی به بررسی تاثیر ویژگی های کالبدی انسان، در شکل گیری معیارهای ذهنی داوری زیبایی پرداخته می شود. بخش نخست، به ذکر خلاصه آرای فلاسفه و روان شناسان در مورد ماهیت دو بنیان اساسی ادراک یعنی غریزه و تجربه اختصاص دارد. در این بخش ضمن هم نوایی با نظر فیلسوفان و روان شناسانی که بنیان های داوری های زیبایی شناسی انسان را توامان به هر دو امر تجربه و غریزه نسبت می دهند، به بررسی تاثیر ویژگی های اندام های انسانی بر شکل گیری غرایز انسانی خصوصا غریزه خویشتن خواه انسان، پرداخته شده است. در بخش دوم، این فرضیه مطرح می شود که غریزه خویشتن خواه انسان موجب بروز خصیصه ای ذهنی در او می شود که ضمن القای شخصیت و هویت انسانی به اشیا و موجودات پیرامون، از کشف ویژگی های اندام واره ای در طبیعت و مصنوعات اطراف خود، خشنود و محظوظ می شود. در ادامه با بیان تناظر تطبیقی ویژگی انسان وارگی در متون ادبی و حوزه های هنری و معماری، به اثبات فرضیه و توضیح داخته می شود. این تلاش ها « زیبایی خویشتن خواه » ریشه های روانی زیستی فرصت معرفی مختصات نقطه قابل اتکا و غیرنسبی در قضاوت های زیبایی شناسانه، یعنی ذهن تطبیق یافته و خوگرفته با کالبد انسانی را فراهم می آورد که به باور این مقاله، سرچشمه قضاوت ها و داوری های زیبایی شناسانه انسان است. در پایان، مقاله به این جمع بندی می رسد که جذابیت های معمارانه برخاسته از این ویژگی ها به سبب ریشه زیستی مشترک انسان، زمان تماشای طولانی و مقبولیت ذهنی انسانی بیشتری دارند.