اثر برهم کنش مواد آلی و کرم خاکی بر برخی ویژگی های فیزیکی وشیمیایی دو خاک در شرایط تراکمی متفاوت

اگرچه پژوهش های مختلف نشان داده است که کرم های خاکی از طریق فعالیت تغذیه ای، ترشح کست و حفاری می توانند بر ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک تاثیر بگذارند ولی اثر برهم کنش مواد آلی و کرم خاکی بر خاکدانه سازی در شرایط تراکمی و بافتی متفاوت به خوبی شناخته نشده است. در این پژوهش اثر برهم کنش کرم خاکی ایسینیا فتیدا و مواد آلی بر برخی ویژگی های فیزیکی و شیمیایی دو خاک ریز و درشت بافت منتخب از دشت مغان واقع در شمال غرب ایران در دو سطح تراکمی بررسی گردید. آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در 24 تیمار و 3 تکرار در شرایط اتاق رشد و به مدت 6 ماه اجرا شد. فاکتور اول کلاس بافت خاک در دو سطح لوم رسی و لوم شنی، فاکتور دوم مواد آلی در سه سطح بدون مواد آلی، کاه و کلش گندم و کود گاوی پوسیده هر دو به مقدار 20 گرم بر کیلوگرم خاک، فاکتور سوم دو سطح فشردگی خاک شامل 3/1و g cm-3 45/1و فاکتور چهارم حضور یا عدم حضور کرم خاکی بود. نتایج نشان داد هر دو ماده آلی مصرفی به طور متوسط باعث افزایش معنی دار کربن آلی (69 درصد)، کلسیم محلول (75/11 درصد) و میانگین وزنی قطر (MWD) خاکدانه ها (78 درصد) و کاهش معنی دار چگالی ظاهری (6/3 درصد) در هر دو کلاس بافت خاک گردید. همچنین بیشترین اثرات مثبتبر ساختمان خاک در تیمار کاه و کلش با بافت لوم رسی و حضور کرم خاکی به دلیل مقادیر زیاد کربن، کلسیم، منیزیم و رس دیده شد. تلقیح خاک با کرم خاکی در تیمار فشردگیg cm-3 45/1موجب افزایش معنی دار MWD به میزان 10 و 6/16 درصد و تخلخل کل به میزان 6/5 و 6 درصد به ترتیب در کلاس بافت لوم شنی و لوم رسی گردید. نتایج نشان داد که استفاده از کرم خاکی می تواند موجب ارتقای کیفیت فیزیکی خاک های ریز و درشت بافت متراکم با افزودن مقدار کم مواد آلی گردد.