پیشنهاد و ارزیابی یک روش آزمایشگاهی برای تعیین سریع کمیت های مختلف آب قابل استفاده خاک برای گیاه

یک روش آزمایشگاهی برای تعیین سریع و قابل اطمینان آب قابل استفاده خاک برای گیاه (SAW) بر اساس مفاهیم آب قابل دسترس (PAW)، دامنه رطوبتی با حداقل محدودیت (LLWR) و گنجایش آب انتگرالی (IWC) پیشنهاد و کارایی آن ارزیابی شد. نگهداشت آب (θ) برای 20 خاک کشاورزی در 13 مکش ماتریک (h) توسط دستگاه های جعبه شن و صفحه فشاری تعیین شده و برای برازش مدل ون گنوختن منحنی مشخصه رطوبتی خاک در روش مبنا (مرجع) به کار رفت. برای منحنی مشخصه رطوبتی خاک در روش پیشنهادی تنها از h های صفر، 330 و hPa 15000 استفاده شد. مقاومت فروروی (Q) 10 نمونه دست نخورده در رطوبت های مختلف برای هر خاک با استفاده از ریزفروسنج در آزمایشگاه اندازه گیری شد. به غیر از PAW با فرض h برابر hPa 100 برای گنجایش زراعی، تفاوت معنی داری بین میانگین مقادیر مختلف SAW محاسبه شده با روش پیشنهادی و روش مبنا وجود نداشت. روابط رگرسیونی خطی قوی بین مقادیر نظیر SAW محاسبه شده با روش پیشنهادی و روش مبنا به دست آمد. بنابراین بدون نیاز به اندازه گیری های زمان بر منحنی های مشخصه رطوبتی و مقاومت فروروی خاک در h های مختلف، تنها با اندازه گیری مقدار نگهداشت آب خاک در h های صفر، 330 و hPa 15000 و اندازه گیری سریع مقاومت فروروی در رطوبت های مختلف می توان کمیت های مختلف آب قابل استفاده خاک برای گیاه را تعیین نمود. روابط خطی منفی و معنی دار بین مقادیر PAW، LLWR و IWC با چگالی ظاهری نسبی (RBD) در خاک های مورد بررسی، نشان داد که مقادیر SAW محاسبه شده با روش پیشنهادی حساس به شرایط ساختمانی خاک بوده و می توانند به عنوان شاخص های کیفیت فیزیکی خاک استفاده شوند. نتایج بدست آمده موید مفید بودن این روش برای بدست آوردن سریع و قابل اطمینان شاخص های آب قابل استفاده خاک برای اهداف کاربردی و برنامه ریزی آبیاری است.