کاربرد روش مدل سازی رویشگاه پتانسیل در حفاظت رویشگاه لاله واژگون (.Fritillaria imperialis L)

تعیین مطلوبیت رویشگاه یکی از ارکان مهم مدیریت و حفاطت از گونه های گیاهی و حیات وحش محسوب می گردد. رویشگاه مطلوب تاثیر بسزایی بر بقاء و تولید مثل گونه ها خواهد داشت. امروزه با پیشرفت علم آمار و سیستم اطلاعات جغرافیایی تعیین رویشگاه بالقوه گونه های گیاهی با استفاده از روش های مدلسازی پراکنش جغرافیایی گونه های گیاهی میسر شده است در این پژوهش، با استفاده از مدل تحلیل عامل اکولوژیک (ENFA) رویشگاه گونه Fritillaria imperialis L. به عنوان گونه ای دارای ارزش دارویی صنعتی فراوان مدلسازی گردید به این ترتیب که داده های حضور این گونه با استفاده از روش نمونه گیری سیستماتیک با تعداد 500 نقطه حضور با استفاده ازGPS ثبت و سپس به یک نقشه با فرمت وکتوری تبدیل شد و نقشه های متغیرهای محیطی مانند نقشه های توپوگرافی، اقلیمی و خاک منطقه به کمک روش های زمین آمار و GIS تولید گردید و در نهایت نقشه رویشگاه این گونه ارزشمند ایجاد شد. بر طبق آنالیز ENFA، متغیرهای مقدار پتاسیم قابل جذب ، مقدارفسفر قابل جذب ، مدل رقومی ارتفاع ، مقدار بارندگی سالیانه و جهت شیب منطقه مهم ترین عوامل در انتخاب رویشگاه لاله واژگون در منطقه مورد مطالعه می باشند مقادیر حاشیه گرایی، تخصص گرایی و تحمل پذیری در این مطالعه به ترتیب 1/547، 6/325 و 0/158 محاسبه شد که نشان می دهد که لاله واژگون یک گونه تخصص گرا در محدوده ی منابع رویشگاهی خود می باشد. برای بررسی صحت این مدل از نمایه Boyes استفاده شد و میزان صحت در این مدل برابر 0/092 تعیین گردید. نتایج این پژوهش می تواند در جهت پیشگیری از پیامدهای منفی جبران ناپذیر کاهش یا انقراض این گونه ارزشمند گیاهی کشور رویشگاه های جایگزین را پیشنهاد دهد.