تعیین LC50 و بررسی ضایعات بافتی ناشی از سم دیازینون در بچه ماهیان سفیدک سیستان (Schizothorax zarudnyi)

سمیت حاد و اثرات سم دیازینون بر ضایعات ایجاد شده در برخی بافت های بچه ماهیان سفیدک سیستان، براساس دستورالعمل O.E.C.D، به صورت ساکن (Static)، در شرایط کیفی ثابت آب و دمای 0C2±22 مورد مطالعه قرار گرفت. در آزمایش های سمیت حاد میانگین وزنی بچه ماهیان 2/0±2 گرم بود. میزان LC50 96 ساعته این سم mg/L70/14 به دست آمد. همچنین حداکثر غلظت مجاز سم دیازینون در محیط های طبیعی mg/L 47/1 محاسبه شد. براساس طبقه بندی جدول سطوح سمیت حشره کش ها، سم دیازینون برای گونه سفیدک سیستان جزو سموم «سمیت کم» طبقه بندی شد. در بررسی ضایعات ناشی از سم، ماهیان مسموم از نظر بالینی علائمی از قبیل شنای غیرعادی، چرخش، تند شدن حرکات تنفسی و افتادن به کف آکواریوم را ازخود نشان دادند. همچنین ماهیان مسموم دچار انحنا ستون فقرات، تیرگی سطح بدن و بیرون زدگی چشم ازحدقه شدند. برای انجام مطالعات بافت شناسی ماهیان با میانگین وزنی 2/0±2 گرم در معرض غلظت برابر با LC50 96h قرار گرفتند. نمونه برداری ها از بافت های کبد، کلیه و آبشش در دو گروه شاهد و در معرض سم انجام شد. از نظر آسیب شناسی بافتی نیز پرخونی در عروق و سینوزوئیدها و دژنراسیون واکوئولی هپاتوسیت ها در بافت کبد و پرخونی، چروکیدگی و دژنراسیون بعضی سلول های ادراری، اتساع فضای بومن، پیکنوتیک شدن هسته بعضی سلول ها وافزایش سلول ها در بافت بینابینی در کلیه مشاهده شد. همچنین عوارضی نظیر پرخونی، تلانژکتازی، تورم، چروکیدگی، چماقی شدن و چسبیدگی به هم در رشته های ثانویه آبشش قابل مشاهده بود.