روایت شناسی تمثیل داستانی

این مقاله به بررسی ویژگی های روایی تمثیل های داستانی می پردازد. تمثیل داستانی که آن را معمولا معادلallegory در ادبیات غرب در نظر می گیرند و گاه با عنوان تمثیل رمزی نیز از آن یاد می شود، همچون داستانی با معنایی نهفته در پس آن تعریف می شود. در زبان فارسی معمولا تمثیل با غلبه رویکرد بلاغی مورد مطالعه قرار می گرفته است، به همین دلیل تمثیل‏های داستانی نیز بدون توجه به ویژگی های روایی آن ها، تنها با معیارهایی بلاغی سنجیده می شده اند.
مقاله حاضر نشان می دهد که محوریت رویدادها و حرکت بر خط داستانی واحد از مهم ترین ویژگی هایی است که به خوانش تمثیلی داستان یاری می رساند. این بررسی، از سویی همسویی اهداف تعلیمی و شیوه های روایی حکایات کهن را نشان می دهد و از سوی دیگر، فرایند خوانش تمثیلی گونه رمان را نیز در گرو ارائه خلاصه ای از طرح داستان بر مبنای حوادث روی داده در خط سیری واحد و برساختن لایه دوم تمثیل بر مبنای آن می داند.
افزون بر این‏ها، با توجه به تقسیم بندی روایی توصیف و رویداد، ارتباط میان وجوه بلاغی و روایی تمثیل و چگونگی برآمدن نمادها از دل تمثیل های داستانی نیز بررسی شده است.