بررسی آلودگی آرسنیک و راه کارهای پدافند زیستی در حوضه سفیدرود

آگاهی از شرایط زمین شناسی برای درک، تفسیر و ارزیابی آلودگی منابع آب وخاک هر منطقه ضروری می باشد. محدوده موردمطالعه (حوضه سفیدرود) در استان گیلان قرار دارد. جهت بررسی منشا و متغیرهای موثر بر تغییرات آرسنیک در محیط زیست حوضه رودخانه سفیدرود، 336 نمونه از 48 ایستگاه (در طول 9 ماه) و همچنین آنالیزهای شیمیایی (61 نمونه از سنگ و 18 نمونه از رسوبات) مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که میزان آرسنیک در برخی از قسمت های منطقه بیشتر از استاندارد است. با محاسبه نسبت تمرکز در سنگ ها مشخص گردید که عناصر اندازه گیری شده در اکثر نمونه ها، دارای تمرکز بالاتر از مقدار کلارک می باشند که نشان دهنده این موضوع است که سنگ های منطقه، پتانسیل آلایندگی این عناصر رادارند. متغیرهای هیدروژئوشیمیایی آب های سطحی و زیرزمینی بعلاوه مجموعه کانیایی و مشخصات رسوب شناسی موردبررسی قرار گرفت و مشخص شد غلظت آرسنیک ازنظر مکانی بسیار متغیر می باشد. بیشترین آلودگی آرسنیک در آب چاه های فخرآباد و سالکده طی ماه های مهر و آبان مشاهده شد. فراوانی آرسنیک رابطه غیرمستقیمی با مقدار نیترات و DO در آب های سطحی و زیرزمینی نشان می دهد. اطلاعات هیدروژئوشیمیایی نشان داد که آزاد شدن آرسنیک به درون آب های سطحی و زیرزمینی در محدوده موردمطالعه توسط فرایندهای پیچیده ای کنترل می شود که مهم ترین این فرآیندها عبارت اند از: 1) انحلال آرسنیک از سطح اکسی-هیدروکسیدهای آهن به عنوان فرآیند اصلی آزادسازی آرسنیک، 2) تجزیه و هوازدگی سنگ ها و کانی های حوضه، 3) ترکیب کانی شناختی آبخوان، 4) ورود نمک (از نهشته های تبخیری و نفوذ آب دریا به آبخوان) و 5) فعالیت های انسانی.