ساخت اضافه در زبان فارسی از منظر دستور ساخت گلدبرگ

دستور ساخت گلدبرگ یکی از رویکردهای مطرح در زبان شناسی شناختی است که در آن ساخت به عنوان واحد اصلی زبان قلمداد می شود. مقاله حاضر در صدد است تا با تکیه بر مبانی و اصول مطرح در این دستوربه بررسی و تحلیل انواع ساخت های اضافه در زبان فارسی بپردازد. از این رهگذر، در مقاله حاضر این دستور مبنای تحلیل و مطالعه قرار گرفته است. سه هزار نمونه ساخت اضافه به طور تصادفی از ده شماره روزنامه جام جم استخراج شده و مورد بررسی قرار گرفته است. طبق نتایج، ساخت های اضافه به سه طبقه ملکی (شامل مالکیت، اضافی و تخصیصی)، توصیفی و نسبی تقسیم می شوند و نسبت به عنوان معنای اصلی ساخت اضافه در نظر گرفته می شود. پس از بررسی داده ها مشاهده شد که ساخت های اضافه ملکی بالاترین بسامد را به خود اختصاص داده اند، پس از آن ساخت های اضافه توصیفی بسامد بالاتری داشته و سپس ساخت های اضافه نسبی کمترین بسامد را داشته اند. پس از تحلیل نمونه ها، مفهوم «نسبت» به عنوان معنای ساختی در ساخت های اضافه تعیین شد و سایر مفاهیم (تخصیص، توصیف و غیره) بسطی از این مفهوم لحاظ شد.