شبیه سازی جریان روزانه در حوضه های کوهستانی مناطق نیمه خشک با استفاده از برنامه شبیه سازی هیدرولوژیکی فورترن (HSPF)

برنامه شبیه سازی هیدرولوژیکی فورترن (HSPF) قدمت دیرینه ای در مدل سازی حوزه آبخیز دارد و در دنیا مطالعات زیادی درباره این مدل انجام شده است. حوضه حبله‏رود، با مساحتی بالغ بر 3200 کیلومترمربع، از زیر حوضه های مهم حوزه آبریز کویر نمک است که بخش زیادی از آب موردنیاز دشت گرمسار، به ویژه در بخش کشاورزی را تامین می‏کند. مطالعات پیشین درباره هیدرولوژی و منابع آب در این حوضه، در گام زمانی روزانه، بیشتر محاسبه آماره های دبی های روزانه بوده، بنابراین، شبیه سازی دبی های روزانه بسیار درخور اهمیت است. در این تحقیق، ضمن برآورد پارامترهای مدل برای پیش بینی جریان، به نتایج مدل در شرایط فعلی دسترسی به حداقل داده ها و اطلاعات موردنیاز مدل پرداخته می شود. به طورکلی، نتایج شبیه سازی حاکی از آن است که بسته نرم افزاری مدل (WinHSPF) به هنگام اجرا، با سیستم متریک، دارای خطای زیادی است و بهتر است سیستم انگلیسی انتخاب شود. همچنین، به دلیل نیازمندی مدل به داده های سری زمانی ساعتی، جزئیات بیشتر درباره مولفه های هیدرولوژیکی و سایر اطلاعات زمینی و کمبود اطلاعات و دقت پایین این داده ها و نیز خطای خود مدل در برخی موارد، مانند استفاده میانگین پارامتر نفوذ برای قطعه مشخص کاربری اراضی و نبود معیار مشخص در ترسیم زیر حوضه ها، با مقادیری که برای ضریب کارایی مدل (77/0 و 18/0) و ضریب رگرسیون (468/0 و 49/0)، به ترتیب در دو دوره واسنجی و اعتبارسنجی به دست آمد، حاکی از نتایج ضعیف مدل در شبیه سازی جریان روزانه است؛ به گونه ای که مقادیر دبی شبیه سازی شده در اواخر فصل بهار بیشتر و در تابستان و پاییز کمتر از مقادیر مشاهداتی است. در پایان این پژوهش برای شبیه سازی بهتر با این مدل راه حل هایی ارائه می گردد.