بررسی کیفیت اندام های گونه های گیاهی در مراحل مختلف فنولوژی با استفاده از دستگاه NIR (مطالعه موردی: مراتع ندوشن یزد)

مهم ترین عامل موثر بر کیفیت علوفه گیاهان، مرحله فنولوژی است که با شناخت آن می توان زمان مناسب چرای دام در مرتع را تعیین کرد. در این پژوهش، از چهار گونه مهم مرتعی، شامل درمنه دشتی (Artemisiasieberi)، آنک (Salsolakerneri)، عجوه (Aelieniasubaphylla) و سفید جاز (Eurotiaceratoides) در سه مرحله فنولوژی؛ رشد رویشی، گلدهی و بذردهی در اواخر 1389 و اوایل 1390 در مراتع ندوشن استان یزد نمونه برداری به عمل آمد. در هر مرحله، برای هر گونه 5 تکرار و برای هر تکرار، حداقل پنج پایه گیاهی از نقاط مختلف تیپ گیاهی موجود در منطقه انتخاب و رشد سال جاری آن ها برداشت گردید. نمونه ها پس از خشک شدن و جدا نمودن اندام های مختلف (گل، برگ و ساقه) آسیاب شدند و در آزمایشگاه با روش طیف سنجی مادون قرمز NIR)) مورد تجزیه قرار گرفتند و شاخص های مهم کیفی از قبیل پروتئین خام (CP)، دیواره سلولی عاری از همی سلولز (ADF)، ماده خشک قابل هضم (DMD) و انرژی متابولیسمی (ME) آن ها تعیین گردید. نتایج بررسی نشان داد که بالاترین درصد پروتئین خام مربوط به برگ A. subaphylla و در مرحله رویشی (19/9%)، بالاترین درصد ADF مربوط به ساقه A. subaphylla و در مرحله بذردهی (42/53%) و بالاترین درصد DMD(13/48%) و بالاترین مقدار انرژی متابولیسمی (18/6MJ/KgDM) مربوط به برگ A. sieberi و در مرحله رویشی است. همچنین اواخر دوره رویشی را مناسب ترین زمان برای چرای دام می توان در نظر گرفت.