شناخت سازوکار جایگیری توده گرانیتوییدی ظفرقند (جنوب خاوری اردستان) به روش ناهمگنی پذیرفتاری مغناطیسی (AMS)

توده گرانیتوییدی ظفرقند با گستره ترکیبی گابرو تا گرانیت و سن اوایل تا اواسط میوسن در 35 کیلومتری جنوب‏خاوری اردستان رخنمون دارد. این توده نفوذی درون سنگ های آتشفشانی و آتشفشانی-رسوبی ائوسن در پهنه ساختاری ارومیه-دختر جایگزین شده است. در این پژوهش، سازوکار جایگیری توده گرانیتوییدی ظفرقند به روش ناهمگنی پذیرفتاری مغناطیسی برای نخستین بار بررسی شد. برپایه بررسی های صحرایی، سنگ نگاری، تجزیه و تحلیل پارامترهای مغناطیسی اندازه‏ گیری شده، توده نفوذی ظفرقند به 5 قلمرو تقسیم شده است. قلمروهای 2 و 4 گابرویی تا کوارتزدیوریتی و قلمروهای 1، 3 و 5 گرانودیوریتی تا گرانیتی هستند. برپایه همه شواهد، به ویژه شواهدی از آمیزش ماگمایی در مناطق مرزی قلمروهای دارای ترکیبات بازیک-حد واسط (گابرو تا کوارتزدیوریت) و قلمروهای دارای ترکیب های فلسیک‏ تر (گرانودیوریت، گرانیت و تونالیت)، به نظر می‏ رسد قلمروهای 2 و 4 منطقه های تغذیه کننده بوده‏ اند. همچنین، نخست این قلمروها جایگزین شده‏ اند و سپس در قلمروهای 1، 3 و 5، جریان های ماگمایی کم شیب بزرگ (یا چه بسا به صورت یک سیل) جایگزین شده اند. قلمرو 1 خود دارای دو زیرقلمرو A1 و B1 است. گفتنی است که در هنگام جایگیری این توده نفوذی، فرایندهای جدایش بلورین، آمیزش ماگمایی و آلایش پوسته‏ ای در پیدایش و تحول آن سهیم بوده‏ اند.