شناسایی و اولویت بندی عوامل ایجاد ریسک پروازی در فرودگاه و مناطق اطراف آن

فرودگاه ها و مناطق پروازی اطراف آنها از حساس ترین و پرخطر ترین مناطق برای پرواز یک هواپیما است. توسعه صنعت هواپیمایی در دهه های اخیر و بکارگیری فناوری ها ، فرآیندهای اجرایی و زیر ساخت های جدید، در این صنعت، در کنار خلق فرصت های جدید، خطراتی نیز در بر داشته است که ایمنی فعالیت های این حوزه را تهدید می نماید. یکی از راه های کنترل و کاهش خطرات این صنعت، شناسایی و مدیریت عوامل ایجاد ریسک است. بر این اساس، هدف اصلی این تحقیق، شناسایی و اولویت بندی عوامل ایجاد ریسک برای عملیات هواپیما در فرودگاه و مناطق اطراف آن می باشد.
روش تحقیق توصیفی- پیمایشی است. ابزار اصلی گردآوری داده ها پرسش نامه می باشد. پرسش نامه دارای 22 گویه و در قالب 4 بعد اصلی عوامل انسانی، محیطی، سخت افزاری و نرم افزاری طراحی شده است. پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ مقدار 80/0 محاسبه شده و روایی پرسشنامه نیز از طریق روایی محتوایی، سازه ای و ضریب لائوشه تایید شده است. جامعه آماری تحقیق کارکنان بخش هوانوردی – خلبانان و کارکنان مراقبت پرواز- فرودگاه های استان تهران به تعداد 420 نفر بودند که بر اساس جدول مورگان تعداد 201 نفر از آن ها به عنوان نمونه اقدام به تکمیل پرسشنامه نمودند. جهت تحلیل داده ها از نرم افزار 19 SPSS و مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شده است.
یافته های تحقیق نشان داد که عوامل انسانی، نرم افزاری و سخت افزاری بر ایجاد ریسک برای عملیات هواپیما در فرودگاه و مناطق اطراف آن تاثیری مثبت و معنادار دارد و میزان تاثیرگذاری عوامل انسانی 90/0، عوامل محیطی 78/0، عوامل سخت افزاری 69/0 و در نهایت عوامل نرم افزاری 52/0 است.
یافته های تحقیق، ضرورت ارتقای سطح ایمنی در فرودگاه ها و مناطق پروازی اطراف آن ها را از طریق: تدوین و پیاده سازی نظام مدیریت ایمنی، توسعه دانش و فرهنگ ایمنی کلیه عوامل انسانی، تجهیز فرودگاه ها به سامانه های جدید هوانوردی و هم چنین هماهنگی با سایر دستگاه های ذیربط به منظور جلوگیری از ایجاد ظرفیت های خطر بالقوه در اطراف فرودگاه ها را نمایان می سازد.