مقایسه نشانه های اختلالات اضطرابی و عوامل فراتشخیصی مرتبط در افراد مبتلا به دیابت نوع دو و افراد سالم

مدل های فراتشخیصی به واسطه تمرکز بر فرایندهای زیرین اختلالات روانی متعدد و کمک به تبیین همایندی بین این اختلالات از اهمیت به سزایی برخوردار بوده و می توانند منجر به ارزیابی ها و درمان موثرتر اختلالات شوند. از این رو، پژوهش حاضر با هدف مقایسه ی نشانه های اختلالات اضطرابی و عوامل فراتشخیصی مرتبط در افراد مبتلا به دیابت و افراد سالم انجام گردید.
در یک پژوهش پس رویدادی (علی-مقایسه ای)، تعداد 63 فرد مبتلا به دیابت نوع دو و 63 فرد سالم در سال 1395 به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. گروه ها تا حد امکان از نظر متغیرهای جمعیت شناختی بایکدیگر همتا شدند. مقیاس کوتاه اختلال اضطراب فراگیر (2006)، پرسش نامه ی اضطراب اجتماعی (2000)، مقیاس شدت اختلال وحشت زدگی (2013)، اجتناب شناختی (2008)، تحمل ناپذیری بلاتکلیفی (1994)، فراشناخت (2004)، پذیرش و عمل (2011) و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان (2006) در مورد شرکت کنندگان اجرا گردید. داده های پژوهش با استفاده از آزمون تحلیل واریانس یک متغیره تحلیل شد.
یافته های پژوهش حاضر نشان داد که تفاوت معنی داری بین افراد مبتلابه دیابت نوع دو و سالم در نشانه های اختلال اضطراب فراگیر (0001/0=P) و وحشت زدگی (009/0=P) وجود دارد، در حالی که تفاوتی بین آن ها در نشانه های اضطراب اجتماعی (79/0=P) وجود ندارد. هم چنین تفاوت معنی داری بین دو گروه در عوامل فراتشخیصی اجتناب شناختی (0001/0=P)، تحمل ناپذیری بلاتکلیفی (009/0=P)، باورهای منفی درباره نگرانی (0001/0=P) و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان نابهنجار (01/0=P) وجود دارد اما تفاوتی بین دو گروه در اجتناب تجربه ای (22/0=P) وجود ندارد.
افراد مبتلا به دیابت نوع دو، نشانه های اختلالات اضطرابی و عوامل فراتشخیصی مرتبط را با شدت بیشتری تجربه می کنند. نتایج پژوهش حاضر می تواند بیانگر اهمیت توجه به عوامل فراتشخیصی در درمان و استفاده از ترکیب درمان فراتشخیصی و دارویی در درمان افراد مبتلا به دیابت نوع دو باشد.