تاثیر کودهای آلی و شیمیایی بر کارآیی نیتروژن و فسفر در خرفه (Portulaca oleracea L.)

تاثیر عناصر غذایی نیتروژن و فسفر از منابع آلی و شیمیایی بر تغییرات غلظت، جذب و کارآیی آنها در گیاه خرفه طی آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در سال 1393 بررسی گردید. تیمارهای مختلف کودی شامل 13 تن در هکتار کود مرغی (T1)، 4/14 تن در هکتار کود مرغی (T2)، 39 تن در هکتار کود گاوی (T3)، 8/16 تن در هکتار کود گاوی+ 150 کیلوگرم در هکتار اوره (T4)، چهار سطح کود شیمیایی معادل تیمارهای آلی، 260 + 86 کیلوگرم در هکتار به ترتیب اوره و سوپرفسفات تریپل (T5)، 287 +100 کیلوگرم در هکتار به ترتیب اوره و سوپرفسفات تریپل (T6)، 260 + 200 کیلوگرم در هکتار به ترتیب اوره و سوپرفسفات تریپل (T7)، 260 +100 کیلوگرم در هکتار به ترتیب اوره و سوپرفسفات تریپل (T8) و شاهد (بدون مصرف کود) (T0) بودند. نتایج نشان داد که ماده خشک گیاه خرفه در تیمار T2(8345 کیلوگرم بر هکتار) نسبت به سایر تیمارهای کودی به طور معنی داری افزایش یافت (05/0P<). کارآیی زراعی نیتروژن تیمار T5و کارآیی زراعی فسفر تیمار T2 افزایش معنی داری در مقایسه با دیگر تیمارهای کودی نشان دادند (05/0P<)، کارآیی بازیافت نیتروژن تیمارهای T5و T7 اختلاف معنی داری با هم نداشتند. ولی کارآیی بازیافت فسفر T2با میانگین 6/52 درصد تفاوت معنی داری با دیگر تیمارهای کودی نشان داد. کارآیی فیزیولوژیکی نیتروژن تیمار T2 (02/35 کیلوگرم بر کیلوگرم) با تیمار T8(6/31 کیلوگرم بر کیلوگرم)، و کارآیی فیزیولوژیکی فسفر تیمارهای T1و T5 اختلاف معنی داری با هم نداشتند. به طورکلی، برتری کارآیی فیزیولوژیک نیتروژن و همین طور کارآیی زراعی، بازیافت و فیزیولوژیک فسفر در کود مرغی بیان گر نقش اکولوژیکی کاربرد کودهای آلی در تولید گیاه خرفه است که علاوه بر حفظ محیط زیست باعث جلوگیری از هدر روی منابع و تجمع فسفر در خاک های زراعی می‏شود.