بررسی کمیت و کیفیت علوفه شبدر برسیم (Trifolium alexandrinum L.) با کاربرد سویه های باکتری Pseudomonas putida و کود فسفره در کشت دوم

اثر برخی از سویه های باکتری سودوموناس پوتیدا همراه با سطوح مختلف کود شیمیایی فسفر بر خصوصیات کمی و کیفی علوفه شبدر برسیم طی آزمایشی به صورت فاکتوریل با طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در منطقه فومن استان گیلان به صورت کشت دوم، پس از برداشت برنج، بررسی شد. سطوح کودی شامل سه سطح فسفر (صفر، 75 و 150 کیلوگرم سوپرفسفات تریپل در هکتار) و سویه های باکتری در چهار سطح (سویه های M21، M168و M5 و بدون تلقیح با باکتری) بودند. نتایج نشان داد که کاربرد کود فسفر منجر به افزایش pH خاک در طول دوره رشد گیاه شد، در حالی که سویه های باکتری pH خاک را تعدیل نمودند. همچنین، تلقیح باکتریایی مقدار پروتئین خام، پروتئین قابل هضم علوفه، فعالیت فسفاتاز اسیدی و قلیایی خاک پیرامون ریشه را در مقایسه با تیمار عدم تلقیح افزایش ولی مقدار الیاف خام علوفه را کاهش داد. عملکرد علوفه تر شبدر، عملکرد پروتئین و مقدار فسفر شاخ و برگ نیز تحت تاثیر برهمکنش سویه های باکتری و کود شمیایی فسفر قرار گرفتند. بیشترین عملکردهای علوفه تر و پروتئین به ترتیب با میانگین های 16136 و 2746 کیلوگرم در هکتار از سویه M5 در سطح 150 کیلوگرم کود فسفات به دست آمدند که نسبت به تیمار عدم تلقیح، عملکردهای علوفه و پروتئین را به ترتیب 49/16 و 1/8 درصد افزایش داد. با توجه به نتایج به دست آمده، کاربرد 150 کیلوگرم کود شیمیایی فسفر در هکتار و تلقیح شبدر با باکتری سویه M5 سودوموناس پوتیدا برای دست یابی به حداکثر عملکرد و کیفیت علوفه آن در نظام کشت دوم در منطقه فومن می تواند موثر باشد.